Ebert behoorde tot de reformistische vleugel van de partij. In plaats van
revolutie en arbeidersdemocratie, wou Ebert een burgerlijke democratie
oprichten. Een democratie binnen het kapitalistische systeem. Hij werd in 1904
gekozen tot afdelingsleider van de SPD in Bremen. Een jaar later ging hij naar
Berlijn waar hij tot 1912, voorzitter van de Berlijnse afdeling was.
Zijn
verraad aan de arbeiders van Duitsland begon in 1914. In dat jaar begon de
eerste wereld oorlog. Alle Duitse politieke partijen deden mee met deze imperialistische
oorlog en vreemd genoeg ook de SPD. Friedrich Ebert steunde de keizer en zijn
oorlogspolitiek. ‘’De arbeiders moesten
zich patriottistisch opstellen en vechten voor keizer en vaderland’’.
Daarmee pleegde hij verraad aan het marxistische socialisme, dat zich tegen
elke imperialistische oorlog verzet.
Tot 1918 steunde de autoritaire SPD leider, de oorlog der kapitalisten en
imperialisten. Pas in het laatste oorlogsjaar zag hij in dat Duitsland de
oorlog nooit kon winnen. Hij besloot om samen met de Centrum Partij en linkse liberalen te pleiten voor vrede met de
geallieerden. In januari 1918 ontstond een grote arbeidersstaking. Ebert diende
als bemiddelaar tussen de imperialistische overheid en de arbeidersraden.
In oktober besloot Ebert om de monarchie verder te steunen. Maar de Duitse
monarchie ging roemloos ten onder, toen keizer Wilhelm naar Nederland vluchtte.
Ebert werd in november 1918, Rijkspresident van de nieuwe Weimar Republiek. Daarmee
was hij het eerste sociaal democratische staatshoofd ter wereld. De revolutionaire
sociaal democraten onder de leiding van Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht
vonden hem niet de vertegenwoordiger van de arbeiders. Ze riepen daarom de Vrije Socialistische Republiek Duitsland
uit.
De
novemberrevolutie bracht twee systemen aan de macht. Aan de ene kant de rechtse
sociaal democraten, de conservatieven en de liberalen, die een burgerlijke democratie wouden. Aan de
andere kant de revolutionaire sociaal democraten, marxisten en anarchisten die
een socialistische democratie
nastreefde. De burgerlijke partijen wouden een democratie gebaseerd op het
parlementaire stelsel. Terwijl de radicale partijen een democratie wouden op
arbeiders niveau via arbeidersraden.
Het leger was ook diep verdeeld. De officieren en generaals waren overtuigd
conservatief en hadden een hekel aan socialisme en arbeidersdemocratie. Maar de
soldaten waren wel vatbaar voor de idealen van de revolutie. De spanningen
tussen antirevolutionairen en revolutionairen liep hoog op. Friedrich Ebert en
de SPD werden bang. Ze zagen de rode vlaggen al in de straten hangen. Een
socialistische revolutie was onacceptabel voor de SPD leiding.
Nationalisten en militaristen kregen van de SPD regering het bevel om de
arbeidersopstanden neer te slaan. Het Freikorps werd gevormd. Deze
paramilitaire club ging jacht maken op stakende arbeiders en aanhangers van de
revolutie. Hiermee bevestigde Friedrich Ebert zijn verraad aan de
arbeidersklasse, toen de leiders van de revolutie ( Luxemburg en Liebknecht )
op brute wijze door het Freikorps vermoord werden.
Drie jaar na de novemberrevolutie was de opstand der revolutionaire sociaal
democraten neergeslagen. De sociaal democraten waren tevreden. Volgens hun
hadden ze Duitsland beschermd van een ‘’communistische’’ dictatuur. De
burgerlijke elite merkte dat die sociaal democraten best te gebruiken waren. De
verhoudingen tussen de SPD en de rest der bourgeoisie partijen verbeterde.
Friedrich Ebert bleef tot 1925 Rijkspresident. In dat jaar stierf de man
die de arbeidersklasse verraden had voor de bourgeoisieklasse. Hij werd het
boegbeeld voor alle sociaal democraten in de wereld. Het symbool van
collaboratie met je politieke vijanden. Met zijn verraad begon de degeneratie
der sociaal democratie in een kapitalistische ideologie!
Maar dit is niet het einde van het verhaal. De ironie heeft nog een bittere
nasmaak. Want Friedrich Ebert had een zoon, Friedrich Junior. Deze zoon zou ook
verraad plegen aan de arbeidersklasse, maar dan in naam van de Socialistische Eenheidspartij van Duitsland.
Friedrich Junior werd in 1894 geboren. In 1910 werd hij lid van de Socialistische
Arbeidsjeugd, de jongerenorganisatie van de SPD. Drie jaar later werd hij SPD
lid. Tijdens de oorlog vocht hij als patriottistische soldaat tegen de vijanden
van de Duitse monarchie. Na de oorlog ging hij werken voor verschillende
sociaal democratische kranten.
Samen met andere SPD leiders werd hij in 1933 opgepakt door de nazi’s. Ze
dwongen hem om het leger in te gaan. Tot het jaar 1945 deed hij werk voor de Wehrmacht,
onder dwang. Na de oorlog werd Friedrich Junior gekozen tot SPD leider van de
Duitse provincie; Brandenburg. De stalinisten van de Communistische Partij van Duitsland
( KPD ) wouden dat de SPD en de KPD fuseerde. Moskou ( Stalin ) had het bevel
daar toe gegeven. Als zoon van de voormalige Rijkspresident was hij de ideale
persoon om de beidde partijen van de ‘’arbeidersklasse’’ te verenigen.
Friedrich
Ebert Junior verzette zich niet tegen de fusie. Hij kreeg een plaats in het
centraal comité van de nieuwe Socialistische
Eenheidspartij van Duitsland ( SED ). In 1949 werd hij zelfs gekozen in het
SED politbureau, het machtigste orgaan van de Duitse Democratische Republiek.
Terwijl zijn
vader zich altijd fel tegen de KPD had gekeerd bleek Junior zeer corporatief
met de stalinisten. Hij werd burgemeester van oost Berlijn en zou dat tot 1967
blijven. Vier jaar later werd hij voorzitter van de SED fractie in de
Volkskamer. Deze Volkkamer was officieel gezien het parlement van de DDR. Maar
in feite lag alle macht in handen van het SED politbureau.
Net als zijn vader heeft Friedrich Ebert Junior macht gehad. Hij was lid
van de SED, van het centraal comité en zelfs van het politbureau. Hij kon
meebepalen over alle staatszaken van de DDR en is daarmee medeverantwoordelijk
voor het leed dat deze partij bracht over de arbeidersklasse. Want zowel de SPD
als de SED waren geen partijen van de arbeidersklasse.
In het westen heulde de SPD steeds vaker met de kapitalistische partijen (
CDU vooral ). Terwijl in het oosten, de SED met dwang en terreur een
stalinistisch systeem afdwong op de arbeiders. In 1953 waren de oost Duitsers
het stalinisme zat. Ze kwamen in opstand. De SED van Walter Ulbricht raakte in
paniek, want 71 procent van de partijsecretarissen steunde de arbeiders.
Ulbricht vroeg om hulp bij de Sovjet Unie en die stuurde meteen tanks en
soldaten om de arbeidersopstand neer te slaan.
Friedrich Ebert Junior heeft zich schuldig gemaakt aan onderdrukking en
steun aan een dictatoriaal regime. Net als zijn vader heeft hij een
arbeidersopstand neergeslagen. Ook al was hij niet de leider van de DDR, toch
heeft hij als lid van het politbureau der SED meebepaald om de opstand neer te
slaan.
Na 1953 werden 71 procent van de partijsecretarissen ontslagen. Alleen de
meest trouwe stalinisten mochten binnen de partij blijven. Onder die
stalinisten was ook Friedrich Ebert Junior. Hij werd burgemeester van oost
Berlijn en zelfs ereburger van de stad. Na de ondergang van de DDR werd hij
verwijderd uit het register van ereburgers.
Waarom hebben mensen zoals Friedrich Ebert en zijn zoon Junior de
arbeidersklasse verraden? Vader was altijd al een reformist geweest. Hij
geloofde niet in een revolutie van de arbeiders en zag meer in een evolutie
naar het socialisme via het kapitalisme. Een burgerlijke democratie zou de
eerste stap naar het socialisme zijn, dat was het begin ideaal van het
reformistische socialisme.
Friedrich Junior was tot 1945 lid van de SPD. Waarom heeft hij zich laten
overhalen om lid van de stalinistische SED te worden? Terwijl hij altijd
opgevoed was met reformistische idealen? Misschien voelde hij zich schuldig,
omdat zijn vader de arbeidersklasse in 1918 verraden had? Misschien wou hij het
weer goed maken met de ‘’erfgenamen’’ van Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht.
Hoe het ook was, Friedrich Ebert Junior heeft de kant van de
klassenverraders gekozen, net zoals zijn
vader. De stalinisten van de SED gedroegen zich als een eigen elite. Zij hadden
de beste huizen, de beste banen en hadden speciale winkels met luxe ( westerse
) artikelen. Junior heeft altijd al in deze elite geleefd. Zijn vader verdiende
ook een goed salaris als Rijkspresident van het Duitse Rijk. Zowel vader als
zoon genoten van het salonsocialisme. Beidde beweerde socialistisch te zijn, echter
zo leven zoals de arbeiders wouden ze niet.
De
sociaal democraten van de SPD overleefde de koude oorlog. Maar alleen door
voordurende collaboratie met het kapitalisme. Met de val van de Berlijnse muur
in 1989 was de degeneratie van de SPD
voltooid. De partij was geen instrument van de arbeidersklasse meer. Het
neoliberalisme werd de nieuwe ideologie der
sociaal democraten. De partijen van de bourgeoisie waren nu overtuigd
dat de ‘’moderne sociaal democraten’’ aan hun kant stonden.
In oost Duitsland bleef de SED tot 1989 de baas. Friedrich Ebert Junior
heeft de ondergang van de DDR niet meegemaakt. Hij stierf in 1979. Tien jaar
later kwam de arbeidersklasse eindelijk in opstand. Ze eiste vrije verkiezingen
en toegang tot het westen. Eerst leek het regime van Erich Honecker ( Opvolger
van Walter Ulbricht ) daar niet op in te gaan. Het 40 jarig bestaan van de DDR
werd gevierd alsof er niets aan de hand was.
Maar de protesten werden groter. De massa’s gingen de straat op en eiste vrijheid. De elite van de SED zag dat ze er dit keer niet onderuit konden komen. Om te redden wat er te redden viel werd Erich Honecker uit de partij gezet. Het nieuwe partijbestuur onder Egon Krenz opende de grenzen. Vrije verkiezingen werden in mei 1990 gehouden. De stalinisten kregen slechts 16,1 procent van de stemmen. Met hun verkiezingsnederlaag kwam een einde aan de Duitse Democratische Republiek. De oosterse SPD en de oosterse CDU ( christen-democraten ) maakte een coalitie en lieten de DDR opgaan in de BRD.
