De levende illusies van een ‘’socialistische’’ republiek in Vietnam

Voor de rechtse elite was het een vernedering. Het jaar 1975 was het jaar waarin hun marionettenstaat in Zuid Vietnam, verslagen werd door de legers van Noord Vietnam. Na bijna twintig jaar, was Vietnam verenigd. Veel linkse jongeren juichte Ho Chi Minh en zijn ‘’communisten’’ toe. Het westen was razend en stelde een handelsembargo in. Het embargo had effect. Al in 1986 voerde Vietnam de markt economie weer in, tot grote vreugde van het kapitalisme. Vietnam is politiek onafhankelijk, economisch is het weer een slaaf aan de wereld markt en de dictatuur van het kapitalisme!

Amerika heeft nooit begrepen hoe ze Vietnam konden verliezen. Hoe kwam het, dat een volk aan de kant van het ‘’communisme’’ wou staan? Die vraag hebben veel Amerikanen zich gesteld. Want het stalinistische stelsel was alles behalve democratisch. Toch vochten enorm veel Vietnamezen tegen de Amerikaanse aanwezigheid in Zuid Vietnam. Waarom? Een antwoord daarop is eenvoudig. De Noord Vietnamezen gebruikte een eeuwen oud middel; nationalisme.

Vietnam was tot 1954 een kolonie van Frankrijk. De Fransen waren er sinds 1887 de baas. Het Vietnamese volk leed enorm onder het imperialistische regime van de Fransen. Alle welvaart die het land produceerde ging direct naar Frankrijk. Na de eerste wereld oorlog werd de Communistische Internationale gesticht. De Franse Communistische Partij was de eerste Franse partij, die zich tegen het kolonialisme keerde. In die partij zaten ook vele Vietnamezen. Één van die Vietnamezen was Ho Chi Minh.

Zijn echte naam was Nguyễn Tất Thành en hij werd in 1890 geboren. Thành was een man die zijn volk dolgraag wou bevrijden uit de klauwen van het imperialisme. Hij zag dat het communisme de vrijheid voor elk volk predikte, dus werd hij lid van de Franse Communistische Partij.

Binnen de partij werd hij een expert op het gebied van kolonialisme. De Communistische Internationale ging hem gebruiken en hij werd agent voor Moskou. Met de stalinistische machtsovername in 1928, werd Thành een nationaal stalinist. Zijn nationalistische opvattingen past precies in de theorie van ‘’socialisme in eigen land’’ de theorie van Joseph Stalin. Nguyễn Tất Thành was geen klassieke marxist, voor hem had het Vietnamese nationalisme prioriteit. Het proletarische internationalisme was voor Thành minder belangrijk.

Voor de Komintern ( Communistische Internationale ) was hij gaan werken in China. Daar maakte hij kennis met de rode Chinezen. De roden hadden een alliantie gemaakt met de nationalistische Chinezen. Samen vochten de nationalisten en communisten tegen de krijgsheren in China. In 1927 pleegde de nationalisten leider; Chiang-Kai-Shek, verraad en begon jacht te maken op de communisten. Door dat verraad moest Thành terug naar de Sovjet Unie vluchten.

In 1930 werd de Indochinese Communistische Partij opgericht, helemaal volgens de nieuwe stalinistische richtlijnen. De partij geloofde in de bevrijding van geheel Indochina en was bereid, om samen te werken met andere burgerlijke nationalisten. Nguyễn Tất Thành werd al snel de leider van de partij. Aan het einde van de jaren 30 keerde hij nog een keer terug naar China. Daar hielp hij soldaten van het Chinese Rode Leger, die nu samen met de nationalisten vochten tegen de Japanners.

Na vele jaren van afwezigheid keerde hij in 1941 eindelijk terug naar Vietnam. Hij stichtte de Liga voor de Onafhankelijkheid van Vietnam, ze kregen al snel de bijnaam Viet Minh. Deze rebellen groep bevocht het Vichy Frankrijk, dat nog steeds de macht had in Vietnam. In 1945 vielen de Japanners, Vietnam binnen. Deze nieuwe bezetters stichtte het Keizerrijk Vietnam en zette een monarch aan het hoofd.  

De pro Japanse monarchie leefde slechts 6 maanden. In augustus 1945, capituleerde Japan en was de tweede wereld oorlog voorbij. Ho Chi Minh ( sinds 1941 de naam van Nguyễn Tất Thành ) riep in Hanoi op 2 september 1945, de Democratische Republiek Vietnam uit. Echter geen enkel land erkende de nieuwe volksrepubliek. Ondertussen groeide de anarchie in het land. De nationaal stalinisten vonden dat alleen hun Viet Minh, het alleenrecht had om Noord Vietnam te besturen. Vooral trotskistische communisten waren een doorn in het oog van Ho Chi Minh. De trotskisten werd opgejaagd en uitgeschakeld, duizenden werden vermoord.

Nadat de Viet Minh alle oppositie partijen uitgeroeid hadden, kregen ze te maken met een nieuw gevaar. 200.000 Chinezen vielen Noord Vietnam binnen om de Japanners te ontwapenen. Dit was onacceptabel voor Ho Chi Minh en zijn nationalisten. Want Chinezen en Vietnamezen zijn niet elkaars beste vrienden. In zijn wanhoop vroeg Ho hulp aan de Fransen. Die waren best bereid om hun oude kolonie terug te krijgen.

Het Franse koloniale leger marcheerde naar het noorden en de 200.000 Chinezen moesten terug keren naar China. Ho dacht dat de Fransen hem nu wel vrijheid zouden geven. Maar hij had zich flink vergist. De Fransen weigerde een onafhankelijk Vietnam te erkennen. Voor hun was en bleef Vietnam het bezit van Frankrijk. Zo begon de eerste Indochinese oorlog die tot 1954 zou duren.

In 1950 ging Ho Chi Minh naar Moskou. Daar had hij een ontmoeting met Joseph Stalin en Mao Zedong, de nieuwe leider van de Volksrepubliek China. De Chinezen zouden de Viet Minh gaan steunen. Ondanks de oude haat gevoelens ging Ho akkoord. China werd zo de grootste leverancier van wapens.

Het zuiden van Vietnam was sinds 1949, een Franse marionettenstaat. De Staat van Vietnam was een pro-Franse kapitalistische republiek, die de Fransen steunden in hun strijd tegen de Viet Minh. De keizer van het voormalige Keizerrijk Vietnam was door de Fransen aangesteld als staatshoofd.

De eerste Indochinese oorlog duurde tot 1954. In dat jaar besloten de Fransen om op te geven. 75,581 Franse soldaten waren gedood tussen 1945 en 1954. De Viet Minh hadden 300.000 strijders verloren. Meer dan 150.000 burgers waren door het geweld gedood. Er werd besloten dat Vietnam opgedeeld zou worden. In het noorden zouden de nationaal stalinisten van Ho het voor het zeggen krijgen en in het zuiden zouden anticommunisten de baas worden. Veel Vietnamese nationalisten waren woedend op Ho Chi Minh. Ze zagen het aan als verraad, dat hij akkoord was gegaan met de opdeling van Vietnam.

De Democratische Republiek Vietnam werd de stalinistische volksrepubliek in het noorden, Ho Chi Minh werd president. Net als andere stalinistische landen, was ook Noord Vietnam een totalitaire eenpartijstaat. Volgens sovjet model werd de economie gecollectiviseerd. Rijke landeigenaren verloren hun bezit en velen werden vermoord. De Arbeiders Partij van Vietnam werd populair bij de arme boeren en jonge nationalisten, die Ho Chi Minh vereerde.  

Het zuiden van Vietnam werd een autoritair corrupt boevennest. Anticommunisten en rijke Vietnamezen domineerde de nieuwe republiek. De Verenigde Staten van Amerika stuurde miljarden dollars naar het zuiden. Het meeste geld kwam terecht in de zaken van de heersende kapitalistische elite. Deze elite liet het westerse kapitalisme zijn gang gaan. Zo werd Zuid Vietnam een pro-westerse staat.

Ho Chi Minh had door de opdeling van het land, veel steun verloren binnen de partij. De radicalere nationalisten, eiste dat Noord Vietnam een rebellen groep zou steunen tegen Zuid Vietnam. Zo werd het Nationale Bevrijdingsfront van Vietnam opgericht. Deze groep kreeg al snel de naam Viet Cong, dat bekend Vietnamese Communisten. Echter het communisme was niet de drijfkracht. Het was Vietnamees nationalisme dat de strijders aanmoedigde om te vechten. Nog voor het jaar 1955 aanbrak begonnen rebelse Zuid Vietnamezen te vechten, tegen de corrupte zuidelijke overheid. De tweede Indochinese oorlog was begonnen.

In de jaren 60 begonnen mensen anders te kijken. Vooral in het westen hadden jongeren totaal andere opvattingen dan hun ouders, overheid en kerk. De wilde jaren 60 zorgde voor een revolutie van nieuwe idealen en opvattingen. Linkse revolutionairen werden helden en mensen zoals Fidel Castro en Che Guevara werden kritiekloos gesteund door veel idealistische jongeren. 

Ho Chi Minh werd door zijn charisma populair bij westerse jongeren. Veel revolutionaire studenten steunde Ho Chi Minh en zijn opstand. Hoewel de heersende bourgeoisie in 1968 te maken had met veel rebelse studenten, kwam er weinig tot niets terecht van al dat revolutionaire idealisme. Rond 1980 waren de meeste revolutionaire studenten uit de jaren 60, weer bekeerd tot het kapitalisme. Toch hielp het de Noord Vietnamezen enorm.

In 1963 werd de president van Zuid Vietnam vermoord tijdens een militaire staatsgreep. Het Zuid Vietnamese militair nam de macht over de corrupte regering over. Daarmee was de Republiek Vietnam een militaire dictatuur geworden. De nieuwe militaire machthebbers stelde zich fel anticommunistisch op, dus besloot de VS om soldaten naar Vietnam te sturen om tegen het ‘’communisme’’ te  vechten. Met propaganda en leugens werden de Amerikaanse soldaten gehersenspoeld met het idee, dat ze de ‘’Vietnamese democratie’’ aan het verdedigen waren tegen het ‘’godloze communisme’’.

Maart 1965, de eerste 3.500 soldaten landen in Zuid Vietnam. Voor deze jonge soldaten zou de Vietnamese jungle een nachtmerrie worden. Al snel moest Amerika meer soldaten sturen om de rebellen van de Viet Cong te bevechten. 536,100 VS soldaten bevonden zich in Zuid Vietnam in 1968. Voor radicaal linkse jongeren was de Amerikaanse aanwezigheid in Vietnam een bewijs van imperialistische politiek. Ze droegen de vlag van Noord Vietnam en de Viet Cong bij demonstraties. Zelfs in Amerika wapperde de vlag van de ‘’communistische vijand’’ in Washington DC bij anti-oorlogs demonstraties.

De televisie begon in 1968 een grote rol te spelen. Voor het eerst zagen mensen vanuit hun huiskamer de gruwelheden van oorlog. Dit stimuleerde de afkeer tegen Amerika en het groeide verzet tegen de Vietnam oorlog. In de VS wordt soms keihard opgetreden tegen demonstranten die tegen de oorlog waren. De Amerikaanse overheid noemde die demonstranten; anti-Amerikaans en anti-patriottistisch. 

Voor Ho Chi Minh was het moorden allemaal niet nodig geweest. De oude leider had het liefst helemaal geen oorlog meer gevoerd. Zijn invloed binnen de Arbeiders Partij van Vietnam daalde per jaar. In 1969 op 79 jarige leeftijd, stierf hij aan een hartstilstand. In Noord Vietnam rouwde iedereen om zijn dood. De persoonlijkheidcultus rond Ho Chi Minh maakte van hem een held, iedereen eerde de man die 40 jaar vocht voor Vietnamese onafhankelijkheid.

Voor de Viet Cong ging de strijd gewoon door. Ze waren erg brut en genadeloos tegen de Amerikanen en Zuid-Vietnamezen. Dorpen in Zuid Vietnam die zich tegen hun keerde konden uitgeroeid worden. Er is daar het voorbeeld van Huế. Deze stad werd in 1968 bezet door soldaten van de Viet Cong en het Noord Vietnamese leger. In de 28 dagen van bezetting werden 2800 tot 6000 burgers vermoord. Veel waren katholieke Vietnamezen, ook buitenlanders werden opgepakt en genadeloos vermoord.

De wreedheid van de Viet Cong was gelijk aan de wreedheid van de Zuid Vietnamese soldaten. Die waren ook niet bang om hele dorpen te verbranden en gevangen genomen Viet Cong soldaten te executeren. De Amerikanen pleegde ook misdaden tegen het Vietnamese volk. In een dorpje genaamd My Lai werden tussen 300 en 540 dorpelingen vermoord door Amerikaanse commando’s. Deze misdaad tegen de mensheid liet de afkeer tegen de Amerikaanse aanwezigheid in Vietnam alleen maar groeien.

In 1973 moest Amerika onder druk van haar eigen bevolking, haar troepen terug trekken uit Zuid Vietnam. 52.220 soldaten had de VS tussen 1963 en 1973 verloren. De Viet Cong en Noord Vietnam, hadden ongeveer 1 miljoen soldaten verloren. Ook waren meer dan 2 miljoen Vietnamese burgers vermoord. Vele stierven in Noord Vietnam, tijdens de Amerikaanse terreur bombardementen.

Zonder steun van Amerika viel het Zuid Vietnamese regime uit elkaar. In 1975 begon Noord Vietnam aan de laatste fase in de Vietnam oorlog. Operatie: Ho Chi Minh, begon op 13 december 1974. De Noord Vietnamezen en Viet Cong strijders hadden gezamenlijk 1 miljoen soldaten op de been. Zuid Vietnam bezat 475.000 soldaten. De strijd was fel, maar door het lage moreel bij de Zuid Vietnamezen, verloor Zuid Vietnam meer dan 90.000 soldaten. Noord Vietnam verloor slechts 20.000 soldaten. Dat kwam voornamelijk doordat het Noord Vietnamese leger beter was gaan vechten. Men had goed geleerd van de Amerikanen en hun tactieken.

De Zuid Vietnamese hoofdstad Saigon viel op 30 April 1975. Daarmee kwam een einde aan de Vietnamese oorlogen en was Vietnam na 20 jaar eindelijk volledig verenigd. De Arbeiders Partij van Vietnam, veranderde haar naam in Communistische Partij van Vietnam. Het verenigde land kreeg de naam; ‘’Socialistische’’ Republiek Vietnam. Echter dat socialisme bleek slechts propaganda. De nationaal stalinisten zuiverde de Zuid Vietnamese staat en lieten enorm veel burgers opsluiten in heropvoedingskampen.

Amerika was vernederd. Het almachtige Amerikaanse leger was verslagen door klein ‘’armoedig’’ land. Meteen lieten de Amerikanen een handelsembargo instellen. Vietnam mocht geen handel drijven met het westen en dat maakte de wederopbouw een stuk lastiger. Het handelsembargo zou tot 1994 duren. Pas nadat Vietnam haar economie begon te privatiseren maakte de VS een einde aan het handelsembargo.

In 1975 waren de monarchistische dictaturen in Indochina allemaal afgezet. In Laos en in Cambodja waren linkse nationalisten aan de macht gekomen. In Laos waren ze pro Vietnamees, maar in Cambodja niet. Daar was de racistische Maoïst; Pol Pot aan de macht gekomen. Zijn Rode Khmer terroriseerde niet alleen Cambodja, maar ook Vietnamese dorpen aan de grens. Pol Pot  wou geheel Indochina, Khmer eigendom maken. Hij maakte al plannen om alle 50 miljoen Vietnamezen te vermoorden. Pol Pot liet aanvallen uitvoeren op Vietnamese dorpen. Duizenden Vietnamese dorpelingen werden door de racistische Rode Khmer op brute wijze vermoord.

De Vietnamese regering was de aanvallen op hun dorpen zat. Met 120.000 soldaten vielen ze Cambodja binnen en verdreven de Rode Khmer. De Verenigde Staten maakte een pact met de maoïstische duivel. Ze begonnen Pol Pot te steunen. Terwijl deze massamoordenaar 1/3 van zijn eigen volk vermoord had, gaven Ronald Reagan en Margaret Thatcher politieke steun aan de Rode Khmer.

De stalinisten merkte al snel dat Vietnam niet welvarend kon worden met een stalinistische plan economie. Voor het politbureau van de communistische partij was de marxistische ideologie weinig meer waard. In 1986 werd Doi Moi ingevoerd. Het was de Vietnamese versie, van de sovjet hervormingen. Hierdoor keerde de markt economie weer terug, tot grote vreugde van het westen die het handelsboycot meteen ophief.

Voor de arbeiders van Vietnam werd het leven erdoor nog zwaarder. Buitenlandse kapitalisten keerde begin jaren 90 terug en door de dictatuur van de communistische partij, konden ze niet protesteren. De stalinisten en de kapitalisten gingen hand in hand, het huwelijk in. In 2011 kun je ook niet van een ‘’socialistische republiek’’ spreken in Vietnam. De idealen van socialisme en arbeidersmacht, zijn in het archief gezet. Economische groei is nu het meest belangrijkste, voor de bureaucratie van de Communistische Partij van Vietnam.

Het westen heeft weer een goede relatie met Vietnam. Het is ironisch dat juist de aanhangers van Zuid Vietnam, zich tegenwoordig inzetten voor een democratie in het land. Ze zwaaien met de Zuid Vietnamese vlag en brullen dat hun vlag voor vrijheid en democratie staat. Dat Zuid Vietnam altijd een autoritaire dictatuur is geweest, hebben ze blijkbaar vergeten.

Wat kan men leren uit dit verhaal? Dat stalinisten altijd weer terug keren naar het kapitalisme. Leon Trotsky voorspelde dit al in 1936, tien jaar voor de oprichting van de Democratische Republiek Vietnam. Het stalinisme heeft Vietnam geen welvaart gebracht en het kapitalisme al helemaal niet. Tussen de Communistische Partij van Vietnam en de Vietnamese arbeiders ligt een rivier van verraad en bloed!

Stalinisme en kapitalisme in één land