De eerste tien jaar van de BRD en DDR

Het Grote Duitse Reich hield op met bestaan op 8 mei 1945. Op die dag capituleerde de Duitse Wehrmacht. De Geallieerden legers namen bezit van het 1000 jarige Reich. De Nationaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij werd verboden. De Waffen SS en alle andere nazi organisaties verdwenen. Toch zouden ex-nazi’s nog een grote rol spelen. Veel ex leden van de NSDAP konden al na 1950 weer aan het werk in West-Duitsland.

8 mei 1945,Na de val van Adolf Hitler en zijn regering wordt Duitsland verdeeld in vier zones. Noord Duitsland wordt Brits, Zuid Duitsland wordt Amerikaans, Midden Duitsland wordt Frans en Oost Duitsland wordt Sovjet gebied. Hoewel op papier er eensgezindheid bestaan tussen de vier overwinnaars, blijkt al snel dat elk land een andere agenda heeft.

Frankrijk wilde het liefste een groot gebied van Duitsland annexeren. Vooral het Rhur gebied en het Rheinland wou Frankrijk hebben. Ze hadden daarvoor een speciaal plan ontworpen genaamd het Monnet Plan. Hierin stond precies hoe de Fransen bezit wouden nemen van die gebieden. Hun plan lukte slechts gedeeltelijk. Het Saarland werd een Frans protectoraat en zou dat tot 1957 blijven. Andere Duitse gebieden zou Frankrijk niet krijgen tot ongenoegen van de Franse bourgeoisie.

In de Britse zone bleef alles heel burgerlijk en ‘’beschaafd’’. De Britten wouden een goed imago opbouwen bij de Duitsers. Ze besloten om van Hamburg een Duitse staat te maken. Ook werden verschillende Duitse provincies gesticht, die nog steeds bestaan.Na de val van Nazi Duitsland werd de hakenkruisvlag verboden. Duitsland zat zonder een eigen nationale vlag. De internationale regels eiste echter dat schepen uit Duitsland onder een vlag voeren. Daarom kregen de Duitse schepen een speciale vlag van de bezettingsmacht. Deze vlag was drie jaar in gebruik van 1946 tot 1949.

Al snel werd duidelijk dat Duitsland een nieuwe rol zou spelen in de wereld politiek. Het land lag pal op de grens tussen de westerse landen en de oosterse landen. In het westen domineerde de Verenigde Staten van Amerika de politiek en in het oosten domineerde de Sovjet-Unie.

De Amerikanen wouden een sterk burgerlijk democratisch Duitsland, dat aan de kant van de VS stond. De Sovjets wouden een neutraal Duitsland dat geen partij koos in het conflict tussen oost en west. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, wou Stalin nooit een eigen stalinistische staat oprichten in Oost Duitsland. Hij wou een verenigd neutraal; burgerlijk democratisch Duitsland. Echter de westerse landen wouden dat niet, die wouden een Duitsland dat zich anticommunistisch opstelde!

Al snel hadden de westerse landen, een ideale kandidaat gevonden om een anticommunistisch; Duitsland te leiden. De oude Konrad Adenauer bleek zeer geschikt. Hij was in januari 1946 politiek actief voor de christen democratische beweging in de Britse zone. Als strakke conservatief en anticommunist werd hij al snel leider van de Christen Democratische Unie.

De Sociaaldemocratische Partij van Duitsland ( SPD ) koos de kant van het ‘’vrije’’ westen. Ook de sociaal democraten waren duidelijk tegen de invloed van de stalinistische; Sovjet-Unie. Zij wilden het liefst een sociaal Duitsland, dat een gemengde economie zou krijgen. De liberalen hadden zich verenigd in de Vrije Democratische Partij en hadden natuurlijk steun onder de bankiers en het zakenleven. Het waren de christen democraten die zich wel konden vinden in een gemengde markt economie van de sociaal democraten.De keus voor een nieuwe vlag domineerde zowel de politiek in West Duitsland, als in Oost Duitsland. De SPD wou de oude vlag van de Weimar Republiek terug. Dat was de vlag van Duitsland tussen 1918 en 1933. De conservatieven wilden liever een vlag, met het noordelijke kruis. Deze vlag lijkt erg veel op die van Scandinavische landen.

De oude vlag van het Duitse Keizerrijk was verassend niet de keus van de conservatieven, maar van de stalinisten! Inderdaad, de leden van de stalinistische; ‘’Socialistische’’ Eenheidspartij van Duitsland ( SED ) waren van plan geweest om de monarchistische vlag te gebruiken voor de Duitse Democratische Republiek. Friedrich Ebert Junior pleitte echter om de vlag van de Weimar Republiek ook te gebruiken in Oost Duitsland. Het tweede ‘’volkscongres’’ in Oost Duitsland besloot om in 1948 gebruik te maken van de burgerlijke; zwart, rood, gouden vlag. Maar het idee dat de stalinisten gebruik wouden maken van juist die vlag ( die zo gehaat werd door de marxisten in 1918 ) bewijst hun burgerlijkheid en hun contrarevolutionaire houding!

Toen Joseph Stalin merkte dat een verenigd en neutraal Duitsland niet kon bestaan, gaf hij het bevel om een staat in Oost Duitsland op te richten. Die staat moest democratisch lijken op papier. Stalin had al in 1945 ervoor gezorgd dat de SPD en de Communistische Partij van Duitsland gingen fuseren. Uit die fusie kwam de ‘’Socialistische’’ Eenheidspartij van Duitsland.

Stalin en zijn marionetten wouden echter geen socialisme, ze gebruikte het socialisme als propagandamiddel tegen het westen en tegen iedereen die kritiek had. Op 7 oktober 1949 droeg de Sovjet Unie de politieke macht in Oost Duitsland over aan de leden van de SED. De Bondsrepubliek Duitsland was al eerder op 23 mei opgericht. Duitsland was toen definitief opgedeeld in twee landen.

Op 8 februari 1950 stichtte de stalinisten hun gevreesde; Ministerie voor Staatsveiligheid. Dit ministerie ging iedereen in de gaten houden en kreeg al snel de bijnaam; Stasi. Deze Stasi zou de beste inlichtingendienst van de wereld worden. 1 op de 50 mensen werkte in 1989 voor deze geheime dienst. Privacy bestond voor hun niet, wie niet volgens de lijn van de SED dacht, die was een ‘’klassenverrader’’. Na de val van de DDR bleek hoe enorm de Stasi was!

West Duitsland kreeg een gemengde markt economie. Een mix tussen staat en markt. Deze economische politiek werd gesteund door de sociaal democraten en christen democraten. De liberalen waren natuurlijk minder positief, maar bleven de christen democraten wel steunen uit angst voor een ‘’rode’’ overwinning bij verkiezingen. West Duitsland was tot de jaren 60, streng anticommunistisch en autoritair. Dat autoritarisme was een erfenis van het Duitse Keizerrijk en Nazi Duitsland.

De eerste tien jaar hadden de BRD en de DDR een zeer slechte relatie. De streng anticommunistische BRD en de streng stalinistische DDR maakte beidden aansprak op Duitsland als geheel. Zowel de BRD als de DDR beweerde dat zij het betere Duitsland waren. De BRD zag zich als rechtmatige opvolger van het Duitse Rijk en de DDR zag zich als eerste ‘’socialistische arbeiders en boeren staat’’ op Duitse bodem. Voor de BRD was de DDR een ‘’communistische dictatuur’’ en voor de DDR was de BRD een ‘’burgerlijk anticommunistische nest van ex-fascisten’’

In de zomer van 1953 wilde Walter Ulbricht de economie van de DDR versterken. Er moest harder gewerkt worden voor minder loon. Dit pikte de Oost Berlijnse arbeiders niet. Ze kwamen massief in staking. Meer dan 100.000 arbeiders demonstreerde tegen de dictatuur van de SED. Ze vielen de kantoren van de volksrechters binnen en ook SED partijkantoren waren niet veilig.

De leiding van de SED raakte in paniek. Het was een arbeidersopstand en Walter Ulbricht wist dat dit het einde van zijn DDR betekende. Maar de Sovjet legerleiding stuurde meteen tanks naar Oost Berlijn. Samen met agenten van de Volkspolizei sloegen de Sovjets de opstand van de Berlijnse arbeidersklasse neer.In West Berlijn kon de anticommunistische propaganda het niet bijhouden. Radio Free Europe brulde dat het oosten ontwaakt was en dat men tegen het socialisme in opstand kwam. In werkelijkheid waren de opstandige arbeiders helemaal niet antisocialistisch. Hun eisen waren juist zeer socialistisch. Men wou vrije verkiezingen en vrijheid van meningsuiting. De anticommunisten misbruikte dit echter en beweren ( nog steeds ) dat de opstand van 1953, anticommunistisch van aard was!

et neerslaan van de arbeidersopstand zorgde voor de oprichting van de ‘’Gevechtsgroepen van de Arbeidersklasse’’ in de DDR. Het is ironisch dat juist deze speciale militie de naam ‘’Gevechtsgroepen van de Arbeidersklasse’’ kreeg. Het stalinistische regime beschermde zich met hun Nationale Volksleger, hun Stasi en hun ‘’Gevechtstroepen van de Arbeidersklasse’’ tegen de woede van de Duitse arbeidersklasse.Door het neerslaan van de arbeidersopstand groeide het anticommunisme in West Duitsland. Zo erg zelfs dat Konrad Adenaur in 1956 het bevel gaf om de West Duitse; Communistische Partij van Duitsland te verbieden. De KPD werd opgeheven en de Bondsrepubliek Duitsland begon duizenden stalinisten te arresteren en op te sluiten. Veel rechters deden dat met plezier want veel van hun waren ex-nazi’s en fel anticommunistisch!

De West Duitse economie groeide enorm snel. Men noemt dat ook wel het ‘’Duitse economische wonder’’. De enorme groei was vooral te danken aan de politiek van de gemengde markt economie, waarin de staat en de markt elkaar in evenwicht hielden. Dankzij hogere lonen konden werknemers meer consumeren en verkochten de bedrijven meer producten. Tot 1945 was het concept van een sociale markt economie onbekend. De westerse economieën draaide toen nog op imperialistische uitbuiting van hun koloniën!

Een mooi voorbeeld van het West Duitse economisch wonder is de Volkswagen Kever. Deze auto was betaalbaar voor het gewone volk en werd dus massief gekocht. Voor 1945 konden alleen rijken een auto kopen. Gewone arbeiders hadden nooit genoeg geld voor een auto. Maar toen kwam de Volkswagen Kever. Het Duitse Reich wou een goedkope auto produceren. Het bedrijf dat deze volkswagens moest maken kreeg de naam Volkswagen. Adolf Hitler ontwierp persoonlijk de voorkant van de Volkswagen Kever!

De prijs van een Volkswagen Kever was 1,400 Reichsmark. Elke Duitser in Nazi Duitsland moest er eentje kunnen bezitten vond de Führer. Toen de oorlog in 1939 uitbrak had de Volkswagen fabriek ongeveer 300 tot 400 Kevers gemaakt, die gingen allemaal naar de partijbonzen van de NSDAP. Het Duitse volk moest tot 1949 wachten voordat de Kever opnieuw in productie ging.

Het werd een groot succes. In 1955 waren 1 miljoen Kevers verkocht. De wagen werd één van de weinige successen van Adolf Hitler’s Derde Rijk. Vele jaren was de Volkswagen Kever in de straten van West Europa te zien. Maar in 1974 was het gedaan met de productie. Het model uit 1937 was nu verouderd en de Europeanen wouden iets anders. In Mexico bleef de Kever echter tot 2003 in productie. Uiteindelijk werden 21 miljoen Volkswagen Kevers tussen 1937 en 2003 gebouwd. Weinig mensen weten dat die leuke Volkswagen Kever een erfenis van Adolf Hitler is en dat de auto een nazi product was.

De economie van de DDR liep minder goed dan die van de BRD. Waar de BRD miljarden dollars kreeg via het Marschal Plan, moest de DDR juist geld betalen aan de Sovjet-Unie en Polen. Ook waren veel hoogopgeleiden Duitsers naar het westen gevlucht. De DDR zat dus met arme arbeiders en laagopgeleiden.

De jaren 1949 tot 1953 waren zwaar. Het stalinistische regime legde veel waarde op snelle industrialisatie, er werd geen rekening gehouden met de belangen van de werkende klasse. Door de armoede en het strenge SED regime besloten veel Oost Duiters om te vluchten naar het westen. 1,65 miljoen waagde het om te vluchten!

Walter Ulbricht was de stalinistische leider van het land. Hij werd door Joseph Stalin aangesteld als generaal secretaris van de SED. Ulbricht bouwde Oost Duitsland op volgens het klassieke stalinistische model, met veel propaganda. Maar de Duitse arbeidersklasse was niet dom en merkte heel goed hoe hard het leven onder Ulbricht was. Dat was ook een medeoorzaak voor de opstand van 1953.

Een andere oorzaak voor de zwakke DDR economie, was het feit dat de stalinisten geen mensen uit de hogere klasse op belangrijke posten wouden. Men wou de beste banen geven aan kritiekloze; SED aanhangers die uit de arbeidersklasse kwamen. Dat paste perfect binnen de theorie van het stalinisme. Die beweert dat de voorhoede partij als enige partij mag regeren in een arbeidersstaat. De DDR speelde echter een schijndemocratie voor, door een Nationaal Front te stichten met blokpartijen die allemaal loyaal waren aan de SED.

Voor de arbeiders waren de eerste tien jaar na de oorlog zwaar. In het westen werden ze vol gestopt met anticommunistische propaganda. In het oosten werden ze onderdrukt in hun eigen naam door een stalinistisch bewind. Velen zeggen dat de Bondsrepubliek Duitsland het betere Duitsland was. Anderen blijven beweren dat de DDR beter was. Voor marxisten bestond er geen beter Duitsland. Voor ons is de BRD een product van het kapitalisme en de DDR een product van het stalinisme!


De twee Duitslanden tussen 1949 en 1990 

Strijd, Solidariteit, Socialisme

Strijd, Solidariteit, Socialisme