Door Loes de Kleijn, Socialistische Alternatieve Politiek
Waar ouderen voorheen in het verzorgingshuis kwamen, wanneer hun beperkingen of mentale gezondheid een veilige thuissituatie in de weg stonden, worden zij nu terug naar huis gestuurd. Want, zo stelt het regeerakkoord: de wijkverpleegkundige kan de verzorgingstaken van het verzorgingshuis aan huis leveren en daarom kunnen ouderen langer van hun thuis genieten. Na de thuiszorg, wordt nu het verzorgingshuis aangepakt. Vooral de huishoudelijke hulp is in het afgelopen jaar flink getroffen. Van een verworven recht voor ouderen die het huishouden niet langer zelf kunnen voeren, is de huishoudelijke hulp tot een luxe geworden voor ouderen met een aardig pensioen die zelf particuliere hulp kunnen bekostigen. Alleen ouderen die vanwege ernstige zelfvervuiling gezondheidsproblemen ondervinden, kunnen nog op hulp rekenen.
Het afbraakproces begon met de marktwerking in de sector van de huishoudelijke diensten van de thuiszorg en bereikte dit jaar een dieptepunt. De gemeenten hebben de huishoudelijke thuiszorg flink uitgekleed, in Rotterdam alleen al werd 5 miljoen bezuinigd. Wethouder Florijn, notabene van de PvdA, stelde het bezuinigingsplan op; indicatie-eisen werden opgeschroefd en de ouderen van Rotterdam verloren een derde van hun uren aan huishoudelijke zorg. Florijn riep iedereen op familieleden te zoeken om voortaan het huishouden te doen. Dat huishoudelijke hulpen een signalerende functie hebben en vaak de enige vertrouwenspersoon zijn van de zorgvrager schijnt niet belangrijk te zijn.
Naast de zorgvragers krijgen ook de huishoudelijk zorgwerkers klappen te verwerken: loondumping en ontslag liggen in het vooruitzicht. In april 2013 zal het salaris van een huishoudelijke thuiszorgmedewerker met 20 procent dalen: van 13 euro bruto naar 10 euro bruto per uur. Ruim een derde van de zorgwerkers komt op straat te staan omdat zorgvragers minder uren zorg mogen benutten.
Actie blijft gelukkig niet achterwege, huishoudelijke zorgwerkers en hun zorgvragers springen op de bres, ze eisen ‘Loon naar werk’ . Onze zorgvragers verdienen de beste zorg geleverd door een vast gezicht, iemand die ook op tijd aan de bel trekt wanneer een zorgvrager meer zorg behoeft, stellen de zorgwerkers. Alleen al in Rotterdam zijn ruim 300 medewerkers inmiddels georganiseerd in de Abvakabo FNV. Een hele prestatie als je bedenkt hoe het contact tussen zorgwerkers in deze sector al lang geleden was weggevaagd.
Ruim tienduizend Rotterdammers lieten via een petitie weten het oneens te zijn met de bezuinigingen. Meer acties volgden, inclusief een bezetting van het stadhuis. Florijn, die zich eerder van zijn sympathieke kant liet zien in de hoop de zaak te sussen, reageerde geïrriteerd toen zorgmedewerkers massaal het stadhuis binnenliepen. Toch werden de bezuinigingen aangenomen ondanks tegenstemmen van GroenLinks, de CU en SP. Ondertussen gaan de acties door, de bezuinigingsplannen worden immers pas in april 2013 in werking gesteld. De acties van de groep ‘Wij zijn de thuiszorg Rotterdam’ is er op gericht meer steun te vergaren en alsnog de plannen een halt toe roepen.
De zorgwerkers stuiten bij hun acties op een aantal obstakels. Allereerst blijft een duidelijke patiënten- en cliënten beweging nog altijd uit: een aantal ouderen dat hun hulpen ziet verdwijnen stelt zich strijdvaardig op maar de cliënten- en patiëntenbelangenverenigingen laten niks van zich horen. Deze scharen zich achter de loze beloften van de wethouder die vrijwilligers en uitkeringsgerechtigden wil inzetten om het verlies aan hulp op te vangen.
Een ander obstakel is dat verschillende zorginstellingen hun medewerkers nog altijd niet op de hoogte hebben gesteld van de loondumping. Anders dan de medewerkers van Faveo (een zorginstelling actief in Rotterdam), bleven medewerkers van Aafje en Humanitas (eveneens Rotterdamse thuiszorginstellingen) ongeïnformeerd gedurende het traject van de aanbestedingen. Daardoor was het moeilijk om de acties verder te verbreden.
Hetzelfde geldt overigens ook op landelijk niveau: hoewel alle gemeenten op een soortgelijke manier de thuiszorg uitkleden is er nog altijd geen echte landelijke beweging op gang gezet. Maar nu ook in het regeerakkoord bevestigd wordt dat nog eens bijna drie miljard zal worden bezuinigd op de thuiszorg wordt zo’n beweging hoogst noodzakelijk.
Op 27 november wordt de aftrap gegeven voor meer acties en landelijke verbreding. Een landelijke beweging is hard nodig, niet alleen om de lokale acties te ondersteunen, maar ook om Nederland wakker te schudden zodat men beseft dat een verworven goed mogelijk zijn laatste jaren beleefd.
Thuiszorg wordt steeds meer een luxe!
