In 1909 splitste zich de eerste revolutionair socialisten af van de Sociaal Democratische Arbeiders Partij. Deze revolutionairen waren het oneens met de gematigde houding van de sociaal democratische partij. De SDAP was de grootste arbeiderspartij in Nederland, maar werd geleid door gematigde socialisten. Voor hun was het parlementarisme de weg richting het socialisme. Anders dan de revolutionair socialisten wouden zij het socialisme bereiken via parlementaire verkiezingen en compromissen met de bourgeoisie!
De revolutionair socialisten stichtte de Sociaal Democratische Partij ( SDP ) en waren een doorn in het gezicht van de SDAP. In 1918 werd de naam van de SDP veranderd in Communistische Partij Holland ( CPH ). Ook werd de partij lid van de Communistische Internationale ( Komintern ) die zich in Moskou bevond. Vladimir Lenin was onder de indruk van Henk Sneevliet en stuurde hem als Komintern vertegenwoordiger naar China. Daar pleitte hij voor een samenwerking tussen de Chinese Nationalistische Partij en de Chinese Communistische Partij.
Enkele Chinese communisten moesten niets weten van zo'n samenwerking. Maar Sneevliet zette fel door en zo gingen de Chinese communisten werken binnen de Kwomintang ( Chinese Nationalistische Partij ). Maar de eerdere kritiek van enkele Chinese communisten op een samenwerking met de nationalisten bleek terecht. In 1927 begon KMT leider; Chiang-Kai-Shek aan een wit terreur tegen communisten. 70.000 Chinezen werden door nationalistische soldaten vermoord, 50.000 daarvan waren lid van de CCP. De Kwomintang werd een rechtse nationalistische partij en fel anticommunistisch!
In Nederland werd Sneevliet steeds kritischer over de ontwikkelingen in de Sovjet-Unie. De dood van Lenin in januari 1924, maakte de weg vrij voor Joseph Stalin. Deze nieuwe Sovjet leider begon de Russische Communistische Partij en de Komintern te bureaucratiseren. Sneevliet kreeg ruzies met de stalinistische partijleiding van de CPH en verliet in 1927 de communistische partij.
Samen met enkele andere anti-stalinistische socialisten werd in 1929 de Revolutionair Socialistische Partij opgericht. Enkele jaren had Henk Sneevliet contacten met Leon Trotsky die verbannen was uit de Sovjet-Unie. Helaas waren Trotsky en Sneevliet beidde koppige types die het snel oneens werden. Zo was Leon Trotsky tegen de oprichting van de POUM in Spanje en bekritiseerde hij ook de toetreding van die partij tot het Spaanse Volksfront. Henk Sneevliet steunde de POUM juist en wou ook niet langer de Sovjet-Unie zien als een gedegenereerde arbeidersstaat. Door de ideologische verschillen tussen Trotsky en Sneevliet, werd de latere RSAP geen lid van de Vierde Internationale die in 1938 werd opgericht.
De Onafhankelijke Socialistische Partij werd in 1932 opgericht. Deze tweede revolutionair socialistische partij kwam echter niet uit de leninistische tradities. De OSP was een partij van socialisten die zeer kritisch waren over de manier waarop de gematigde socialisten in de SDAP om gingen met linkse socialisten. Aanleiding voor het vertrek van de onafhankelijke socialisten uit de SDAP was het verbod op hun blad binnen de partij. De gematigde socialisten hadden het blad van deze kritische socialisten verboden, hierdoor verlieten enkele duizenden de SDAP.
In de eerste maanden leek de OSP het goed te doen. De partij had meer leden dan de RSP van Sneevliet, waaronder veel werkloze jongeren. Maar al snel ging het mis. Bij de verkiezingen van 1933 won de OSP geen zetel, een grote teleurstelling voor de jongere partijleden. Vele besloten om weer uit de partij te stappen en drie jaar na de oprichting zocht de OSP contact met de RSP om samen verder te gaan als Revolutionair Socialistische Arbeiders Partij.
Echter ook in de RSAP was weinig eenheid te vinden. De onafhankelijke socialisten kwamen niet uit de leninistische traditie en voelde weinig om de stalinistsiche Sovjet-Unie te verdedigen. Voor de trotskistische; revolutionair socialisten van Henk Sneevliet, was de USSR nog steeds een arbeidersstaat en die moest men verdedigen. Daar hadden de onafhankelijke socialisten veel moeite mee, zeker omdat Henk Sneevliet daar zeer dogmatisch in was.
In 1936 kwam het al tot een scheuring, toen de partij enkele oud-OSP leden royeerde. Deze vormde de Bond van Revolutionair Socialisten, de RSAP kwam toen onder trotskistisch bestuur te staan. Maar zoals eerder gezegd was de RSAP niet echt trotskistisch. Want Sneevliet verbrak in 1938 alle contacten met Trotsky en de Internationale Communistische Liga ( voorloper op de Vierde Internationale ).
Voor de RSP en latere RSAP waren niet alleen de kapitalistische partijen hun doodsvijanden. Ook de sociaal democraten en stalinisten werden gezien als verraders aan het proletariaat. Diezelfde stalinisten van de CPH en latere CPN noemde de trotskisten van Sneevliet, ''sociaal fascisten'', men verzon zelfs leugens dat de RSP samenwerkte met de Nationaal Socialistische Beweging van Anton Mussert!
Henk Sneevliet was fel tegen de parlementaire democratie. Hij werd zelfs opgesloten door de parlementair democratische partijen omdat hij Hitler bekritiseerde. De Nederlandse overheid was in de jaren 30 erg bang om haar neutrale imago te verliezen bij Hitler. Vooral Duitse anti-fascisten konden zo over de grens gezet worden, recht in de handen van de Gastapo. Daarom werd Sneevliet in 1933 opgepakt voor het ''beledigen'' van een bevriend staatshoofd ( Adolf Hitler ). Hij werd gekozen in de tweede kamer terwijl hij nog in de cel zat!
Petrus Johannes (Piet) Schmidt was medeoprichter van de OSP in 1932. Hij behoorde tot die socialisten die zeer kritisch geworden waren over de slappe houding van de SDAP. In 1935 fuseerde zijn partij met de RSP tot RSAP. Schmidt werd voorzitter van de partij. Het kwam echter al snel tot de conflicten met de trotskistische socialisten. Schmidt werd in september 1936 geroyeerde uit de RSAP door zijn felle kritiek op de Sovjet-Unie, die hij niet meer wou verdedigen. Verder voelde hij zich steeds meer thuis in de parlementaire politiek en steeds minder bij het revolutionaire socialisme. Uiteindelijk vond hij dat de mensenrechten en de parlementaire democratie belangrijker waren dan alles in de wereld. Stalin en Hitler waren dan ook van het zelfde hout gesneden vond hij. Dat bracht hem in conflict met Sneevliet en de trotskistische socialisten die hem uiteindelijk royeerde uit de partij!
Na de tweede wereld oorlog ging Piet Schmidt werken voor de jonge VN. Hij zette zich in voor de rechten van de mensen en hield zich niet meer bezig met de socialistische revolutie. Schmidt is één van de vele onafhankelijke socialisten die uiteindelijk weer lid werden van de SDAP. Vele degenereerde in burgerlijke socialisten die het parlementarisme aanvaarde. Dit soort bourgeois socialisten horen inderdaad niet thuis in een revolutionair socialistische partij!
De onafhankelijke socialisten waren anders dan de trotskistische socialisten. Ze konden geen verschil maken tussen het steunen van de planeconomie der Sovjet-Unie en de politieke dictatuur van Stalin. Sneevliet steunde de planeconomie en de progressieve ontwikkelingen die plaats gevonden hadden in de Sovjet-Unie, maar bleef anti-Stalin. Zover konden de onafhankelijke socialisten echter niet gaan. Het steunen van de Sovjet-Unie hoe klein dan ook, was voor vele meteen politieke steun aan Stalin en het stalinisme!
Natuurlijk heeft Henk Sneevliet ook een rol gespeeld in het vertrek van veel OSP leden uit de RSAP. Want als het om dogmatisme ging dan was Sneevliet een klassieker. Zelfs de aanhangers van Leon Trotsky binnen de RSAP verlieten uiteindelijk de partij om de Groep Bolsjewiek Leninisten te stichten. Het koppige karakter van Sneevliet leidde tot het vertrek van veel strijdvaardige socialisten.
Toen de Duitsers in mei 1940, Nederland binnenvielen wist de RSAP dat men over moest gaan op illegaliteit. Op 14 mei werd besloten om de partij te ontbinden en een verzetsbeweging in het leven te roepen. Het Marx, Lenin, Luxemburg Front werd gesticht en had ongeveer 500 leden. Dit MLL-Front was één van de eerste verzetsgroepen in Nederland. Waar de SDAP en CPN nog aan het wachten waren op hoe de Duitsers zouden heersen, was het MLL Front al bezig met anti-fascistische propaganda.
Stalin gaf aan alle stalinisten het bevel om Hitler niet te bekritiseren. Dus de CPN mocht tot 22 juni 1941 geen kritiek leveren op de nazi's. Het CPN verzet kwam dus ook pas na 22 juni 1941 opgang, toen de Duitsers de Sovjet-Unie binnenvielen.
Binnen het MLL-Front was de inval van de Duitsers in de Sovjet-Unie een grote shock. Henk Sneevliet had beweert dat het bondgenootschap tussen Hitler en Stalin lang zou voortduren. Hij sloeg alle waarschuwingen van collega's in de lucht en weigerde net als Stalin te erkennen dat Hitler erop uit was om de Sovjet-Unie aan te vallen.
Toen de invasie op 22 juni 1941 kwam, schreef het MLL-Front nog dat Hitler en Stalin nog langdurige bondgenoten zouden blijven. Enkele verzetsstrijders weigerde dan ook om de krant van het MLL-Front te verspreiden, want de krant was duidelijk fout. Sneevliet dreigde deze kritische verzetsstrijders te royeren als de krant niet verspreidt werd. Weer leidde de koppigheid van Sneevliet ertoe dat het MLL-Front goede mensen verloor!
Eind 1941 werden Sneevliet en de gehele leiding van het Marx, Lenin, Luxemburg Front verraden en opgepakt. Op 12 april 1942 werden ze in het concentratiekamp Amersfoort geëxecuteerd. Hun lichamen werden in de duinen bij Leusden begraven. Daarmee kwam een einde aan het bestaan van het MLL-Front. Zonder de centrale leiding vielen de 500 strijders uit elkaar. Sommigen stichtte het Comité van Revolutionaire Marxisten, andere gingen werken voor de stalinistische verzetsgroepen van de CPN.
Na de oorlog sloten vele onafhankelijke socialisten zich weer aan bij de SDAP/PvdA. Echter al snel zouden vele hun heil vinden in de Pacifistische Socialistische Partij. Enkele leden van de oude RSAP probeerde in de CPN te komen, maar de meeste waren na 1958 al weer geroyeerd door de stalinisten. De trotskisten probeerde tussen 1945 en 1952 een eigen communistsiche partij op te richten genaamd de Revolutionair Communistische Partij.
In 1952 werd echter besloten dat de RCP geen kans van slagen had. Politiek links was verdeeld tussen de sociaal democratische PvdA en de stalinistsche CPN. Een derde linkse partij was tot de komst van de PSP niet mogelijk. De trotskisten gingen binnen de Partij van de Arbeid werken. Sommige gingen over naar de PSP alleen om in de jaren 70 weer geroyeerd te worden uit de partij.
Eind jaren 90 verlieten de laatste trotskisten de PvdA om te gaan werken binnen de Socialistische Partij van Jan Marijnissen. Echter ook de SP was niet gediend van hun revolutionair socialistische opvattingen. In 2008 begon de SP met het royeren van trotskisten rond het blad; Offensief.
Nederland kent drie revolutionair socialistische ( trotskistische ) organisaties.
De grootste zijn de Internationale Socialisten, dan heb je Socialistisch Alternatief en Socialistische Alternatieve Politiek.
Van deze groepen zijn de Internationale Socialisten het grootste, vermoedelijk met ongeveer 400 leden. De kleinste groep is vermoedelijk Socialistisch Alternatief, maar we weten niet precies hoeveel leden Socialistisch Alternatieve Politiek heeft. Anders dan de IS en Socialistisch Alternatief, werkt Socialistisch Alternatieve Politiek nog binnen de Socialistische Partij. Echter hun invloed is minimaal en ze zijn ook niet zo revolutionair ingesteld zoals de trotskisten van Offensief ( nu Socialistisch Alternatief ) dat waren!
De huidige revolutionair socialistische beweging is in Nederland behoorlijk zwak. Terwijl revolutionair socialistisch denken meer dan ooit nodig is. Want we leven in een tijd waarin het kapitalisme alles op alles zet om de kosten van hun crisissen bij de werkende klasse te leggen. Het stalinisme is dood en de sociaal democratie werkt samen met de kapitalisten tegen de arbeidersklasse. Types zoals Henk Sneevliet zijn weer broodnodig!
In 1935 fuseerde de OSP met de RSP tot de
Revolutionair Socialistische Arbeiders Partij
