In 1966 werd de 26 jarige Jan Pronk afdelingsleider van de Partij van de Arbeid in het dorp Krimpen aan de Lek. Hij bleef bijna vijf jaar afdelingsleider totdat hij in 1971 lid werd van de tweede kamer. In deze wilde jaren 70 was hij een voorstander van Nieuw Links binnen de PvdA. Hoewel de invloed van Nieuw Links groot was, bleef de PvdA een gematigde partij. Echt linkser werd de partij niet, maar de Nieuw Linkse invloed zorgde er wel voor dat enkele oudere sociaal democraten zoals Willem Drees de partij verlieten. Deze oudere sociaal democraten moesten niets hebben van de progressieve koers van Nieuw Links!
Jan Pronk werd Minister voor Ontwikkelingssamenwerking in het kabinet Den Uyl. Zijn houding tegenover de Surinamese onafhankelijkheid werd hem niet altijd in dank afgenomen. Veel Surinaamse intellectuelen verwijten Pronk dat hij moedwillig de praktische staat van Suriname ten tijde van de onafhankelijkheid negeerde om de geschiedenis in te gaan als de tegenpool van het Nederlandse kabinet dat de onafhankelijkheid van Nederlands-Indië gewapenderhand tegenwerkte. Zij houden hem verantwoordelijkheid voor de periode van grote onrust, moorden en dictatoriaal militair bewind die volgde na de soevereiniteitsoverdracht. Ook zorgde hij voor opschudding toen hij vond dat Nederland zijn excuses moest maken aan de jonge Republiek Indonesië, voor de politionele acties!
In 1978 kwam Pronk terug in de tweede kamer, maar bleef daar niet lang. Twee jaar later vertrok hij uit Nederland om te gaan werken als adjunct-secretaris-generaal bij de UNCTAD, de conferentie van de Verenigde Naties inzake handel en ontwikkeling. Dit werk deed hij zes jaar om in 1986 terug te keren als tweede kamer lid voor de PvdA!
Drie jaar na zijn terugkomst in de tweede kamer werd Jan Pronk opnieuw Minister voor Ontwikkelingssamenwerking. Hij zou deze taak bijna negen jaar uitvoeren. Pronk bleef in de PvdA toen deze partij samen met de VVD en D66 het neoliberalisme invoerde. Toch had hij altijd wel kritiek op de manier waarop men linkse principes opofferde. In het jaar 1998 werd hij Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer.
Na vier jaar deze ministerspost gehad te hebben kwam een einde aan de politieke carrière van deze sociaal democraat. Na de openbaarmaking van het NIOD-rapport over 'Srebrenica' op 10 april 2002, stelde Pronk in het openbaar dat hij als minister van het kabinet-Kok I diende af te treden. Op 16 april trad het gehele kabinet af!
Jan Pronk ging zich inzetten voor vluchtingen wat hem in 2004 in aanvaring bracht met Rita Verdonk, toen hij haar uitzettingsbeleid van asielzoekers het 'deporteren van mensen' noemde. Verdonk vatte het gebruik van het woord 'deporteren' op als een verwijzing naar het nazisme. Dat hij gelijk had zou jaren later blijken toen Amnesty International bekend maakte dat het Nederlandse asielbeleid zeer asociaal met vluchtelingen omging!
In het jaar 2007 wou Pronk voorzitter van de PvdA worden. Hij vertegenwoordigde de linkse vleugel van de hulpeloos verrechtste Partij van de Arbeid. Dat hij niet zou winnen was voor revolutionair socialisten wel duidelijk. Zijn kritiek op de rechtse koers maakt weinig indruk bij de toch al burgerlijke leden van de partij. Hij werd ook niet gekozen als voorzitter, die post ging naar Lilianne Ploumen een voormalig lid van GroenLinks!
Jan Pronk staat ook bekend als arrogant. In het vliegtuig kon hij zich heel asociaal gedragen. Aan de hand van verhalen van stewardessen weten we dit. Ook werd hij gekozen tot ergste Nederlander in het jaar 2004, door lezers van het blad HP/de tijd. Nu is dit blad niet bepaald links en progressief van aard!
Nu in mei 2013 heeft Jan Pronk het besluit genomen om de Partij van de Arbeid te verlaten. De laatste sociaal democraat verlaat het lege schip. Hij beweerde dat de sociaal democratie bij de PvdA geen waarde meer heeft. Daar kunnen revolutionair socialisten hem alleen maar gelijk in geven. Maar het was beter geweest als hij dat eerder ingezien had. Want de sociaal democratie is al langer dan vandaag bezig met neoliberale politiek. Misschien zien we hem ooit bij de SP? Maar misschien ook wel niet aangezien hij een bestuurlijk type is en geen activist!
De PvdA is Jan Pronk kwijt!
