De eerste mei, de dag van de arbeid

Op de eerste mei zouden arbeiders moeten demonstreren voor hun rechten. Eigenlijk zou het een vrije dag moeten zijn. Maar in braaf burgerlijk Nederland is dat niet zo. Bij ons zijn er weinig massieve demonstraties voor arbeidersrechten en alternatieven op de kapitalistische economie. Vroeger was dat anders, voor de ondergang van het stalinisme organiseerde de radicaal linkse partijen altijd grote manifestaties. De Communistische Partij van Nederland, de Pacifistische Socialistische Partij en ook de Partij van de Arbeid, deden veel aan de eerste mei. Maar de CPN en PSP bestaan niet meer en voor de PvdA heeft de eerste mei weinig nut meer. Ze zijn nu toch deel van een neoliberaal kabinet dat harde aanvallen gaat uitvoeren op de levensstandaard van arbeiders!

Hoewel sommige radicaal linkse groepen elk jaar dappere pogingen doen, blijven deze demonstraties beperkt. Hoe sterk zouden ze niet zijn als alle vakbonden zouden oproepen tot demonstraties op 1 mei. We zouden minimaal 1 miljoen arbeiders kunnen mobiliseren. Toch moeten we de moed niet opgeven. Elders in de wereld demonstreren arbeiders wel voor hun rechten. In stalinistische dictaturen wordt de eerste mei gebruikt als propaganda stunt. Dat zien we vooral in China, Cuba, Vietnam, Laos en Noord Korea. Vooral in China en Vietnam is de viering van de eerste mei, een propaganda stunt voor de staats-kapitalisten van de heersende communistische partijen! 


De heersende klasse heeft altijd met minachting gekeken naar de eerste mei demonstraties. Politie en leger werden vaak ingezet om arbeiders uit elkaar te drijven. Dat er nooit spraken is geweest van een socialistische revolutie in Europa heeft allemaal met de politiek koers van de sociaal democraten en stalinisten te maken. De sociaal democratie moest niets hebben van de Russische Revolutie en de Sovjet-Unie. Veel gematigde socialisten konden zich niet vinden in het revolutionair socialistische idealisme van de bolsjewieken. Na de oprichting van de Sovjet-Unie waren veel gematigde socialisten felle tegenstanders van het revolutionair socialisme! 


Tijdens de revolutie jaren 1917-1922 kozen veel gematigde socialisten voor de westerse burgerij. Neem de Sociaal-democratische Partij van Duitsland als voorbeeld. Deze arbeiderspartij steunde de eerste wereld oorlog en moedigde arbeiders aan om te strijden voor keizer en vaderland. Pas in november 1918 keerde de SPD zich tegen de oorlog en liet de keizer aftreden. Maar in plaats van socialisme kozen de gematigde socialisten voor een burgerlijk kapitalistische republiek. De revolutionaire arbeiders-raden wouden echter een raden-democratie en geen parlementaire democratie. Toen liet de sociaal democratie zien hoe anti-socialistisch ze dacht. SPD leider Friedrich Ebert maakte een coalitie met de conservatieve adel en riep de Weimar Republiek uit! 


De revolutionair socialistische beweging ging het oude woord communistisch weer gebruiken. Alle aanhangers van de Sovjet-Unie noemde zich weer communisten, een oude naam die sinds de dood van Karl Marx in 1883 niet meer gebruikt was. De communisten verloren echter hun verstand aan het stalinisme. Na de royering van anti-bureaucratische communisten uit de Russische Communistische Partij liet Joseph Stalin alle critici royeren uit de Communistische Internationale. Na het jaar 1930 waren alle communistische partijen volledig stalinistisch geworden! 


Het stalinisme propagandeerde het ''socialisme in eigen land'' en alle communisten werden verplicht om kritiekloos de Sovjet-Unie te steunen. Hierdoor kwamen ze vooral in conflict met de sociaal democraten die de dictatoriale USSR fel bekritiseerde. Volgens de stalinisten waren alle sociaal democraten, ''rode fascisten'' en klassen vijanden. Tussen 1928-1932 moesten alle aanhangers van het officiële marxisme leninisme, de sociaal democratie haten. Net voor de overwinning van Adolf Hitler zag Stalin het gevaar van het fascisme in. Te laat echter want in januari 1933 werd Hitler kanselier van Duitsland! 


De eerste mei werd onder het nationaal-socialisme ( nazisme ) een feest dag. Onder de Weimar Republiek was de eerste mei nooit een feest dag geweest. Sociaal democraten en conservatieven hadden nooit de dag van de arbeid uit geroepen tot vrije dag. Adolf Hitler zag echter zijn kans om de dag van de arbeid te misbruiken voor nazistische propaganda. Het Duitse Arbeidsfront moest op de eerste mei een gigantische parade houden van loyale arbeiders. Dit terwijl alle vakbonden verboden waren en het Duitse kapitalisme geen last meer had van stakende arbeiders! 


In de Unie van Socialistische Sovjet Republieken was de eerste mei altijd een feest dag. Joseph Stalin zorgde voor gigantische parades van arbeiders en soldaten op het Rode Plein in Moskou. Ook in de Sovjet-Unie was de eerste mei een propaganda stunt voor een totalitaire ideologie. Stalin liet meer dan 13 miljoen Sovjet arbeiders opsluiten in concentratiekampen. Pas na zijn dood en de opkomst van het gematigde stalinisme zouden deze wrede kampen gesloten worden! 


Na de tweede wereld oorlog stonden de stalinisten en kapitalisten tegenover elkaar. In Oost Europa liet Stalin eerst zijn stalinisten samenwerken met progressieve leden van de burgerij. Maar al snel werden de burgerlijke democraten afgezet en kregen de stalinisten de volledige macht. In Tsjecho-Slowakije grepen de stalinisten in 1948 de macht. In Polen en Oost Duitsland werd nooit de macht gedeeld met burgerlijke democraten. De Oost Duitse; Socialistische Eenheidspartij van Duitsland kreeg in 1949 het alleen recht om te heersen over de Duitse Democratische Republiek, dit terwijl de eerste grondwet van het land niet stalinistisch opgebouwd was. Pas in 1968 zou de DDR een typische stalinistische grondwet krijgen! 


In West-Europa bleef de eerste mei een belangrijke dag voor sociaal democratische en communistische partijen. Hoewel de sociaal democratie steeds rechtser werd, bleven vele sociaal democraten de rode vlag uithangen op de eerste mei. Dat hield pas op in de jaren 80, toen de sociaal democratie voorgoed afstand nam van het socialisme in geheel. De stalinisten bleven loyaal de eerste mei vieren. In stalinistische volksrepublieken was het altijd feest, maar de meeste arbeiders wisten heel goed dat het allemaal leugens waren die de partijbonzen brulde over socialisme. In Polen werd de arbeidersvakbond Solidariteit onderdrukt en in Roemenië gedroeg Nicolae Ceaușescu zich als een verwende keizer. Het Oost Europese proletariaat snakte naar vrijheid en democratie! 


Het einde voor het stalinisme kwam in november 1989. Met de opening van de Berlijnse muur kwamen de Oost Europese arbeiders in opstand. Men eiste vrije verkiezingen en vrijheid van meningsuiting. In Roemenië weigerde Nicolae Ceaușescu hervormingen door te voeren. Het Roemeense proletariaat was hem zo zat dat ze massief in opstand kwamen. Het leger koos de kant van de opstandelingen en 1000 mensen werden gedood in gevechten tussen de geheime politie en demonstranten. Ceaușescu werd opgepakt en geëxecuteerd. Een nieuwe politieke partij nam de macht van de Roemeense Communistische Partij over. Het Nationale Beschermingsfront werd echter niet erkend, aangezien de meeste gewoon onder Ceaușescu gewerkt hadden. Met brut geweld en fraude bij de eerste ''vrije'' verkiezingen bleef het Nationale Beschermingsfront aan de macht. Roemenië werd een corrupte kapitalistische republiek. Anno 2013 wensen vele ( vooral ouderen ) het regime van Nicolae Ceaușescu terug! 


De eerste mei verloor haar begrip bij vele nu het stalinisme verdwenen was en de sociaal democratie haar principes liet varen. Sociaal democraten accepteerde de nieuwe religie van vrije markten en privatiseringen. Hoewel binnen Nederland weinig wordt gedaan aan de eerste mei, houdt dat nog niet in dat we nu opeens moeten opgeven. Nee, de strijd moet doorgaan want het kapitalisme is nog levend. Het stalinisme mag dan wel gestorven zijn, maar de rechtse politiek is nog strijdvaardig. Daarom moeten we op 1 mei laten zien dat we het niet meer nemen. Laten we Mark Rutte en Diederik Samsom maar duidelijk maken dat we hun neoliberale oplossingen niet wensen! 


Lang leven de eerst mei

Lang leven de dag van de arbeid 



Strijd, Solidariteit, Socialisme

Strijd, Solidariteit, Socialisme