Venezuela leerde Hugo Chavez in 1992 kennen als 38 jarige militaire leider. Hij probeerde een staatsgreep tegen de neoliberale president Carlos Perez, die zijn verkiezingsbeloftes had gebroken en die het leger op stakende arbeiders had gestuurd. Tijdens brute gevechten tussen militairen en arbeiders werden 3.000 demonstranten vermoord. Hugo Chavez was totaal van slag door dit bloedbad en besloot om samen met enkele officieren een staatsgreep te plegen.
Echter de staatsgreep mislukte door de corruptie, slecht planning en pure pech. Het Venezolaanse leger besloot om de rechtse president loyaal te blijven. Hugo Chavez besloot om zich over te geven en gaf het bevel aan zijn mannen om geen verzet meer te bieden. Op televisie verklaarde Chavez waarom hij in opstand was gekomen. Hierdoor kreeg hij heel wat sympathie, want velen hadden genoeg van Carlos Perez!
Diezelfde Perez werd door de regering in 1993 afgezet, toen hij probeerde staatsgeld over te maken naar een organisatie die hij steunde. Rafael Antonio Caldera werd zijn opvolger. Het was Caldera die Hugo Chavez uit de gevangenis haalde. Die kwam vrij, maar mocht niet meer terug naar het militair. Voor Chavez was dat geen probleem, hij begon zich te richten op het presidentsschap en stichtte een eigen politieke beweging. Deze beweging kreeg de naam; Vijfde Republikeinse Beweging en baseerde zich vooral op het linkse populisme, Venezolaans nationalisme en idealisme. Anders dan de dogmatische Communistische Partij van Venezuela was de Vijfde Republikeinse Beweging helemaal gericht op het charisma en de persoonlijkheid van Hugo Chavez. Het was zijn persoonlijkheid die hem enorm veel steun opleverde!
Chavez toonde zich solidair met de zwakkeren en de armen. Iets wat de vorige presidenten nooit gedaan hadden. Democratie was iets voor de rijken in Venezeula en de opkomst bij de verkiezingen waren nooit hoog. Veel armen voelde niets voor de politici, die toch alleen maar de rijken en het kapitalisme van dienst waren. Dat veranderde echter in 1998. Hugo Chavez ging persoonlijk naar de krottenwijken en gebruikte zijn talent om massieve toespraken te houden. Met revolutionaire taalgebruik wist hij de armen aan zijn kant te krijgen. Op 6 december 1998, won Hugo Chavez met 56% van alle stemmen de verkiezingen!
Dit was een grote shock voor de heersende elite. Die hadden nooit gedacht een dat een ex-militair van armoedige afkomst in staat zou zijn om president te worden. De media was daarom ook erg anti-Chavez. Venezuela kent acht televisie stations, daarvan zijn zeven privé bezit. Hugo Chavez merkte al snel dat de media niet aan zijn kant stond. De heersende klasse gebruikte de media om leugens en onwaarheden te verspreiden. Alleen de staats-zender bood de nieuwe president een kans om zijn boodschap te verkondigen!
Zijn eerste drie jaar als president waren gematigd van aard. Zijn regering kan vergeleken worden met een klassieke sociaal democratische overheid. De staat begon weer invloed uit te oefenen op de economie en er werd geld uitgegeven voor nieuwe sociale programma's. Hugo Chavez geloofde toen nog dat het kapitalisme noodzakelijk was en slechts hervormd moest worden. Later zou hij pleiten voor echt socialisme, hoewel hij nooit de macht van de heersende klasse volledig vernietigde in Venezuela!
De rijken en hun elitaire politici waren niet blij met de populistische politiek van Chavez. Vooral het feit dat ze geen controle hadden over de politiek van Venezuela was voor hun een doorn in het oog. Dus werd in het geheim een rechtse staatsgreep gepland. We kunnen er gif op nemen dat de Verenigde Staten van Amerika op de hoogte was van deze staatsgreep. Want het was de VS, die de coup vanaf het eerste minuut steunde. Dat de Amerikanen rechtse staatsgrepen in Latijn Amerika steunde is algemeen bekend. In 1973 steunde de CIA de staatsgreep van Pinochet tegen de linkse president Salvador Allende van Chili!
Op 11 April 2002, vielen anti-Chavez militairen het presidentiële paleis aan. Hugo Chavez werd gevangen genomen en zijn regering ontbonden. De militairen beweerde dat Chavez een gevaar voor Venezuela was, maar het volk wist beter. Men zag al snel dat de rijken en de heersende klasse achter de staatsgreep zaten. Want zeven van de acht televisie zenders steunde de coup en beweerde dat de aanhanger van Chavez, allemaal ''gewelddadig'' waren en ''gevaarlijk dictatoriaal''.
Echter het volk liet Chavez niet in de steek. Honderdduizenden kwamen naar de hoofdstad om te demonstreren tegen de staatsgreep. Het leger was enorm verrast door het enorme aantal van mensen. De anti-Chavez media manipuleerde de beelden en zette de demonstranten neer als ''bewapende bendes'' die mensen aanvielen die de staatsgreep steunde. Want die waren er ook, mensen die vanaf het eerste moment anti-Chavez waren. Meestal behoorde die groep tot de rijkere middenklasse of de hogere elite. Studenten van rijke families kwamen op straat om hun steun te laten zien aan de staatsgreep. De media deed extreem haar best om de anti-Chavez demonstranten neer te zetten als aanhangers van de Venezolaanse democratie!
De Verenigde Staten van Amerika steunde de staatsgreep meteen. President George W Bush toonde zich solidair met de anti-Chavez staatsgreep en erkende de nieuwe president Pedro Francisco Carmona. Deze Carmona was een rijke zakenman en natuurlijk geen vriend van Hugo Chavez. Hij werd op 11 April 2002, president van Venezuela. Echter de protesten gingen door. De pro-Chavez demonstranten groeide en ondanks de flinke hetze van de media tegen Hugo Chavez bleef het volk hem steunen. Er was een duidelijk verschil in sociale klasse. De anti-Chavez demonstranten die de staatsgreep steunde behoorde tot de hogere middenklasse en bourgeoisie. Terwijl de pro-Chavez demonstranten allemaal uit de lagere sociale klasse kwamen zoals de armoede klasse en de arbeiders klasse.
Na 48 uur verloren de militairen hun moed. Ze zagen in dat de pro-Chavez demonstranten groter en groter werden. Om een bloedbad te voorkomen werd Francisco Carmona gevangen genomen. Hij wist echter te ontsnappen en zocht toevlucht in de Colombiaanse ambassade. Uiteindelijk zou hij vluchten naar de VS om daar in ballingschap te leven. Hugo Chavez werd vrij gelaten en keerde terug naar het presidentiële paleis, de staatsgreep was mislukt!
El Universal, El Nacional, El Nuevo País, Globovisión, Televen, CMT en RCTV waren de zeven televisie zenders die anti-Chavez waren en dat tot zijn dood in 2013 bleven. Hugo Chavez had de hele media tegen zich. Toch kwam hij terug en toonde de wereld, dat de rechtse staatsgreep mislukt was. De zender RCTV zou in 2007 haar vergunning kwijt raken om te mogen zenden. Natuurlijk brulde de andere media zenders toen, dat Chavez een smerige ''dictator'' was en dat hij de vrijheid van meningsuiting niet respecteerde. Dit terwijl RCTV tijdens de staatsgreep van 2002 erg anti-Chavez was en enorm veel leugens en onwaarheden verspreidde om het volk anti-Chavez te maken!
Na de mislukte staatsgreep begon Hugo Chavez de staatsmedia te gebruiken tegen zijn politieke tegenstanders. Natuurlijk kreeg hij weer kritiek van de zeven privé zenders, die hem beschuldigde van het misbruiken van de staatstelevisie. Dit terwijl El Universal, El Nacional, El Nuevo País, Globovisión, Televen, CMT en RCTV elke dag bezig waren met anti-socialistische propaganda. De relatie tussen president en media werd bitter slecht en Chavez noemde de privé zenders ''marionetten van het kapitalisme en imperialisme''.
In 2006 werd het land hernoemt. Tot dan droeg Venezuela de naam, Republiek Venezuela. Hugo Chavez maakte daar Boliviaanse Republiek Venezuela van. Ook begon hij met het verspreiden van zijn eigen ideologie het Bolivarisme. Deze ideologie is een mix tussen links nationalisme, anti-imperialisme en oppositie tegen het IMF en de Verenigde Staten van Amerika. Het grote icoon werd Simon Bolivar, een vrijheidsstrijder die in geheel Latijn Amerika als held wordt geëerd.
Hugo Chavez zocht bondgenootschappen met landen die anti-VS waren. Dat waren vooral dictatoriale landen zoals Rusland, Belarus en Libië. De banden met de dictators; Poetin, Lukashenko en Gaddafi waren dan ook heel hecht. In Rusland kocht Chavez meer dan 100.000 AK-47's voor het leger. Venezuela bezit ook westerse F-16 jagers. Maar door de anti-VS houding van Chavez, blokkeerde de Amerikaanse overheid de verkoop van militaire onderdelen. Dus kocht hij nieuwe Russische Sukhoi Su-30 jagers. Ook in China is een verkoper van militair apparatuur geworden voor Venezuela!
Met de oprichting van de Verenigde Socialistische Partij van Venezuela in 2007, begon Chavez meer te praten over het daadwerkelijke socialisme. Er kwamen meer nationalisaties tot grote woede van de bezittende klasse. RCTV verloor haar licentie om te mogen zenden, Hugo Chavez zei dat dit als straf was voor de leugens en onwaarheden die de zender since de coup van 2002 verspreiden. Ook voerde de overheid een media wet in, die de media dwong om de waarheid te zeggen. Natuurlijk waren de zenders El Universal, El Nacional, El Nuevo País, Globovisión, Televen en CMT daar niet blij mee. Anti-Chavez propaganda was dagelijks te zien in vorm van komedie, praatprogramma's en nieuws. Om deze anti-Chavez propaganda tegen te gaan werd de staatsmedia enorm uitgebreid. Hugo Chavez dulde geen kritiek van mensen die bij de overheid werkte. Iedereen moest zijn socialisme van de 21ste eeuw loyaal zijn. Natuurlijk speelde de anti-Chavez media daar weer graag op in door hem een ''dictator'' te noemen!
Eind 2007, wou Chavez een ''socialistische'' ( volgens Chavez ) grondwet invoeren. Op 2 December 2007, mochten de Venezolanen stemmen tijdens een referendum. De oppositie gebruikte weer hun studenten, die als ''verdedigers van de oude grondwet'' de straat opgingen om te demonstreren tegen het socialisme van de president. Echter ook in het Chavez kamp waren onzekerheden. Het gedoe rond RCTV speelde een grote rol. Uiteindelijk kozen veel Chavez aanhangers ervoor om niet te stemmen. Hierdoor was de opkomst net iets hoger dan 55%. De anti-Chavez oppositie kwam wel massief opdagen en versloeg Hugo Chavez met 51%. Dit was het eerste pijnlijke verlies voor de president. De oppositie vierde massaal feest en noemde het een ''overwinning van democratie''!
Internationaal vocht Chavez een felle strijd tegen de Amerikaanse overheid. Hij moest niets hebben van de Amerikaanse oorlogspolitiek en was een felle criticus van George W Bush, die hij de duivel noemde. In Latijn Amerika bouwde hij een goede relatie met andere linkse presidenten. Vooral met Evo Morales van Bolivia waren de banden heel hecht. Morales was net als Chavez van inheemse afkomst en deelde zijn anti-imperialisme. Een grote tegenstander van Chave in Latijn Amerika, was Colombia. Dit land wordt nog steeds door rechtse presidenten bestuurd. Dat heeft allemaal te maken met de FARC-EP. De Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia, vechten al sinds de jaren 60 tegen de Colombiaanse overheid. Hugo Chavez erkende de FARC-EP als een verzetsleger en niet als een terroristische groep. Hierdoor waren de banden met Colombia niet bepaald goed. Men noemde Chavez ook wel een ''FARC-EP sympathisant '
Ook met Cuba waren de relaties goed. Hugo Chavez had een goede vriendschap met Fidel Castro. Hij en Chavez waren vaak bij elkaar op bezoek en toen Chavez ziek werd, vloog hij vaak naar Cuba voor behandelingen. De oude Fidel Castro is nu 86 jaar oud, Hugo Chavez werd slechts 58 jaar!
Op economische vlak was de politiek van Hugo Chavez bureaucratisch en niet socialistisch. Genationaliseerde bedrijven kwamen onder staatstoezicht en niet onder arbeiderszelfbestuur. De arbeiders hadden niets te zeggen en moesten vaak met lege ogen toekijken hoe staats-bureaucraten er een bende van maakte. Stakingen werden brutaal neergeslagen door de politie, vakbondsleiders werden zelfs gearresteerd. Dit zorgde ervoor dat de rechtse oppositie, invloed begon te krijgen op de arbeiders-klasse. In het anti-Chavez kamp begon men pseudo-linkse propaganda te verspreiden. Waar men vroeger nog klassiek rechtse standpunten hanteerde, is de oppositie nu vooral bezig met dezelfde linkse retoriek als Hugo Chavez. Men kaart problemen aan die Chavez niet kon oplossen. Echter achter die pseudo-linkse taal, zit de neoliberale ideologie!
Tijdens de Arabische Revoluties speelde Chavez een hypocriet spel. Hij bekritiseerde de Arabische dictaturen die pro-Amerikaans waren ( Tunesië en Egypte ), maar hij steunde juist weer die dictaturen die anti-Amerikaans waren ( Syrië en Libië ). Dictators zoals Ben Ali en Mubarak kregen veel kritiek van Chavez. Echter andere Arabische dictators zoals Gaddafi en Al-Assad noemde hij ''vrienden en humanisten''. Hij speelde hier het spel van ''Steun elk anti-imperialistische dictator''. Een spel dat hypocriet en contraproductief is!
Voor de verkiezingen van Oktober 2012 was de populariteit van Chavez gedaald. Dankzij de pseudo-linkse taal van de oppositie en 14 jaar Chavez zonder socialisme, begonnen steeds meer mensen twijfels te krijgen. Ook sommige socialistische leiders die Chavez gesteund hadden besloten om zich los te maken van de Verenigde Socialistische Partij van Venezuela. Hugo Chavez noemde iedereen die kritiek op hem had een ''verrader'' en toonde steeds meer autoritaire neigingen.
Hij verenigde alle pro-Chavez partijen in de Grote Patriottistische Eenheid. De oppositie verenigde zich in de Democratische Ronden Tafel van de Eenheid. Leider van de oppositie is de Henrique Capriles, een 40 jarige advocaat en natuurlijk lid van de bourgeoisie. Maar door zijn jonger uiterlijk en pseudo-links taalgebruik werd het een spannende strijd. Op economisch vlak wil Capriles een kapitalistisch vriendelijk beleid voeren, net zoals de pseudo-linkse Lula da Silva van Brazilië deed. Toch behield Hugo Chavez de populariteit die hij al 13 jaar bezat. Ondanks alle beperkingen en problemen, won hij de verkiezingen met 55.07%. Capriles krijgt echter snel een tweede kans. Want Hugo Chavez trok zich terug uit het openbare leven en de geruchten zeiden dat hij ernstig ziek was!
De president toonde zich zeer weinig in het openbaar na oktober 2012. Rond het nieuwe jaar werd duidelijk dat zijn kanker terug gekeerd was. Chavez ging weer naar Cuba voor behandeling. Echter het zag er slecht uit. Eind februari werd bekend dat hij een infectie had opgelopen in zijn luchtwegen. Hierdoor kon hij zeer slecht ademen. De genadeklap kwam op 5 maart 2013. Een flinke hartaanval maakte een einde aan het kleurige leven van een icoon. Hugo Chavez's laatste woorden waren ''laat mij niet sterven'' echter zijn lichaam gaf de strijd op!
Op vrijdag 8 maart zal Hugo Chavez begraven worden volgens katholieke normen. Want katholiek is Hugo Chavez altijd gebleven. Zijn dood veranderd hem in een icoon waar men nog jaren over zal praten. De bourgeoisie is blij met zijn dood en dat lieten ze ook merken. Hier en daar vierde anti-Chavez mensen feest. Echter het merendeel van Venezuela is in diepe rouw. Vooral bij de armen en de lagere sociale klasse heeft Hugo Chavez een heldenstatus. Omdat hij hun een betere toekomst beloofde, een socialistische toekomst die echter nog steeds niet waar gemaakt is!
Er zullen nieuwe verkiezingen komen. Vermoedelijk wint de opvolger van Hugo Chavez deze verkiezingen Maar met zekerheid is dat niet te zeggen. De Verenigde Socialistische Partij van Venezuela ( PSUV ) zal echter nooit het socialisme kunnen verwezenlijken. Deze partij is altijd al een instrument geweest voor Hugo Chavez. Ook binnen de partij hebben revolutionair socialisten gemerkt dat kritiek op ''de grote commandant'' taboe is. De meeste leden zijn staats-bureaucraten en dogmatische aanhangers van Chavez. Voor hun is de voormalige president een icoon en ze vereren hem als een godheid. Dit is geen gezonde manier van politiek voeren. Aangezien de PSUV niet in staat is om zich los te maken van het dogmatisme rond de persoonlijkheidscultus van Chavez, moet er een nieuwe arbeiderspartij opgericht worden!
De oppositie weet dat de PSUV een grote aanhang heeft onder het volk. Maar ze hebben de tijd. Ze hoeven alleen maar te wachten voordat men het vertrouwen verliest in de partij van Chavez. Dan zal de oppositie toeslaan en de macht van de rijken en de elite herstellen. Want die dromen al weer van het moment waarop zij weer de totale macht hebben over Venezuela!
Het icoon Hugo Chavez, 1999-2013
