Artikel door Pieter Brans, Socialistisch Alternatief - CWI in Nederland
In het sociaal akkoord zit eigenlijk maar één positieve zaak: de belofte om de doorgeslagen flexibilisering aan te pakken. Schijnconstructies met buitenlandse werknemers mogen niet meer. Tijdelijke contracten wordt beperkt. Nulurencontract in de zorg worden verboden. Het handhaven van de WW-duur is ‘winst’ maar daarbij moeten we er rekening mee houden dat de werknemers de verlenging zelf betalen vanaf 2016. En dat zelfs de grotere werkgevers de verkorting van de WW een slechte zaak vonden, omdat de verkorting het vertrouwen van de arbeiders in de economie ondermijnde. De bezuinigingsdoelstelling van het kabinet komt er niet door in gevaar.
Voor de rest wordt een aantal bezuinigingen en hervormingen alleen maar uitgesteld. Het kabinet neemt pas in het najaar besluiten over verdere bezuinigingen. Dat betekent dat de nullijn voor de zorg en de ambtenaren (voorlopig) van tafel is. Het ontslagrecht wordt versoepeld vanaf 2016. Nu is het vanwege de hoge werkloosheid niet het goede moment voor deze maatregel…De verplichting voor werkgevers om 5% arbeidsgehandicapten in dienst te nemen, is van tafel. In plaats daarvan komen vrijwillige afspraken.
Het is duidelijk dat het kabinet van Rutte en Samson, eigenlijk nog maar net aan de macht, nu al op de politieke en economische grenzen van zijn bikkelharde bezuinigingsbeleid is gestoten. Hoe triomfantelijk het kabinet ook werd neergezet, het bleek al snel dat Rutte II behoorlijk last had van het gebrek aan een meerderheid in de Eerste Kamer. Langzamerhand is zelfs de meerderheid van de burgerlijke economen er van overtuigd dat de eindeloze bezuinigingen economisch meer kapot maken dan ze lief is. En wat de werkgevers betreft, hoefde een aantal van de zogenaamde hervormingen eigenlijk niet zo, want die zouden er toe leiden dat iedereen op zijn geld ging zitten. Het kabinet heeft dus gewoon flink gas terug moeten nemen.
Voor de arbeidersbeweging ligt de zaak heel anders. In deze periode van enorme crisis heeft de arbeidersbeweging meer dan ooit organisaties nodig om zijn belangen te verdedigen. De PvdA is al 20 jaar niet meer de partij voor de arbeiders. Zelfs de oudere arbeiders die de PvdA nog trouw waren, keren de PvdA nu de rug toe door de bezuinigingen op de pensioenen en de AOW. De gedachte dat de SP de effectieve kampioen van de arbeiders zou worden, lijkt met de verkiezingsuitslag van 2012 vervlogen. De onduidelijke houding van de SP-leiding bij de verkiezingscampagne, de bezuiniging van 10 miljard in het verkiezingsprogramma en het laten varen van het standpunt van 65=65, hebben het vertrouwen ondermijnd. De SP wordt op dit moment niet gezien als de politieke organisatie die het tij van de bezuinigingen gaat keren. Het is te hopen dat de SP het vertrouwen door een strijdbare opstelling in de toekomst herwint.
Het ontbreken van de brede en strijdbare arbeiderspartij betekent dat de vakbeweging belangrijker is dan ooit. Het is de enige verdedigingswal die de arbeiders nog beschermt tegen de economische verval onder het kapitalisme. Geen wonder dat na de pogingen om over de pensioenen tot een akkoord te komen, er een opstand uitbrak in de vakbeweging. De maatstaf voor de vakbeweging zijn niet de behoefte van het kapitalisme aan verslechteringen van de AOW en de pensioenen, maar de behoefte van de alle arbeiders, jong en oud, aan redelijke inkomens, sociale voorzieningen en een redelijke oude dag.
De weg van de huidige FNV-voorzitter, Ton Heerts, naar het huidige sociaal akkoord ging dan ook niet over rozen. Het wantrouwen was groot en hij kreeg een mandaat mee dat er niet aan WW en ontslagrecht getornd moest worden. Met de aantekening dat de werknemers zelf het handhaven van de WW mogen betalen en dat nieuw ontslagrecht later wel aan de orde komt, is niet aan die voorwaarde voldaan. En het schandelijke plan om de werknemers in de zorg en de ambtenaren voor 2,5 jaar op de nullijn te plaatsen (wat hebben deze gedaan om dit te verdienen?) is slechts voorlopig van de baan. Wat weerhoudt het kabinet om het in het najaar weer van stal te halen?
En veel erger: geen van de eerdere verslechteringen van de AOW, de pensioenen, de positie van de ZZP’ers wordt ongedaan gemaakt. Aan de ongehoord hoge jeugdwerkeloosheid en werkeloosheid in het algemeen, wordt niets, maar dan ook niets gedaan. Het VUT-gat (geen inkomen tussen einde VUT en begin AOW) blijft gewoon bestaan.
Bij het vorige sociaal akkoord, dat van 1982, werd de automatische prijscompensatie, waarvoor jarenlang succesvol was gestreden, door Wim Kok weggegeven in ruil voor banen die er nooit gekomen zijn. Wij waren toen van mening dat de belangen van de arbeidersklasse in dat akkoord waren uitverkocht. Er kwamen uiteindelijk banen, maar dat was deeltijdwerkgelegenheid voor goedkope krachten (voornamelijk vrouwen). Maar hoe loos hij ook bleek, het sociaal akkoord uit 1982 bevatte in ieder geval nog de belofte van banen.
Dit sociaal akkoord bevat op dat cruciale punt helemaal niets.Met de officiële werkeloosheid op meer dan 7% (jaren tachtig 10%, jaren dertig 18%) en stijgende, met de jeugdwerkeloosheid op meer dan 15,5% en vele ZZP’ers die niet of nauwelijks draaien (en niet in de werkeloosheidsstatistieken zitten), is een sociaal akkoord dat geen oplossing biedt voor deze problemen een waardeloos stuk papier.
Het helpt het kabinet aan draagvlak, de werkgevers komen er leuk mee weg, maar aan de grote problemen voor de arbeiders doet het niets.De nieuwe leiding van de FNV lijkt met dit sociaal akkoord het recht van de vakbeweging weg te geven om de bezuinigingen en de verslechteringen van dit kabinet voluit en massaal te bestrijden. Nodig is een campagne voor een algemene 24-uursstaking tegen het afbraakbeleid van het kabinet, tegen de werkloosheid, de jeugdwerkloosheid en de verslechteringen voor de zzp’ers en tegen de verslechteringen van de AOW en de pensioenen.
• Nee tegen het sociaal akkoord!
• Bestrijdt alle bezuinigingen en privatiseringen;
• Een campagne voor een algemene staking van 24 uur, mobiliseer het massale potentieel van de vakbeweging;
• De SP moet de arbeiders en de mensen die lijden onder de bezuinigingen vertegenwoordigen en een strijdbaar politiek alternatief bieden voor de ondernemersvriendelijke bezuinigingspartijen;
• Voor een socialistisch alternatief voor de bezuinigingen en het kapitalisme, met een democratisch socialistisch plan voor de productie gebaseerd op de belangen van de overweldigende meerderheid van de mensen en niet die van een kleine superrijke elite.
