Westerlingen kennen Myanmar als Birma, een Britse kolonie opgericht in 1824. Brits Birma was deel van Brits Indië. Alle macht lag in de handen van een blanke gouverneur , die in naam van Britse kroon de inheemse bevolking onderdrukte. De Britten waren echte racisten en gedroegen zich niet minder wreed tegenover de Birmezen, dan tegenover andere volkeren van hun imperium. Ze lieten mensen van Indische afkomst de administratie doen in Brits Birma dit tot grote woede van de inheemse bevolking, die een hekel kreeg aan mensen van Indische en blanke afkomst!
In de jaren 20 kwam het eerste verzet tegen het Britse imperialisme in Birma. Het waren vooral studenten, die genoeg hadden van de Indiërs en de de Britten. Na verschillende stakingen en protesten besloten de Britten om hervormingen door te voeren. Toch bleven studenten zich anti-Brits opstellen. Dus sloeg het imperialisme keihard terug. Verschillende oppositie leiders werden opgepakt en vermoord. Zo werd de jonge nationalistische opstand met brut geweld neergeslagen!
Toch waren de blanke machthebbers onrustig geworden. Zo erg zelfs dat ze besloten om van Birma een eigen Britse kolonie te maken. In 1937 werd het land gesplitst van Brits Indië en werd een ''zelfstandige'' Britse kolonie onder de Engelse kroon. Tijdens de tweede wereld oorlog werd fel gevochten in Birma. De imperialistische Japanners gebruikte de anti-Britse gevoelens van veel jongeren tegen de westerse geallieerden. In 1943 werd de Staat van Birma gesticht in Japans gebied. Deze marionetten staat beweerde de eerste vrije Birmese republiek te zijn!
De pro-Japanse Staat van Birma hield slechts 20 maanden stand. Op 27 maart 1945 namen de Britten weer bezit van Birma en werd Brits Birma weer een kolonie. Echter de tijd van kolonialisme was voorbij, na de tweede wereld oorlog begrijpen de blaken dat ze het recht niet hadden om andere landen te bezitten. In 1948 werd de Unie van Birma uitgeroepen.
Shwe Thaik werd de eerste president van een onafhankelijk Birma. De Anti-fascistische Volks Vrijheid Liga was de partij die het land 14 jaar zou besturen. Oorspronkelijk opgericht als volksfront tussen de Communistische Partij van Birma en de progressieve burgerij werd de AFVVL na 1948 een politieke partij. De stalinisten van de CPB waren niet tevreden over de manier waarop de progressieve nationalisten omgingen met de onafhankelijkheid van Birma. Ze beschuldigde hun ervan om samen met de Britten te werken. Daarom werd de Communistische Partij van Birma uit het volksfront gezet en verboden. Haar leiders besloten om een volksoorlog te voeren tegen de nationalistische overheid!
De Communistische Partij van Birma is de oudste politieke partij in het land. Opgericht in 1939 door jonge idealistische Birmezen, werd de partij al snel een icoon tijdens de strijd tegen de Japanners. Na de ondergang van het Japanse Keizerrijk kwam de partij in conflict met de progressieve burgerij. Die wouden met de Britten samenwerken en niet via revolutionaire middelen aan de macht komen. Toch bleef de CPB pleiten voor een eensheidsfront tussen stalinisten, socialisten en de progressieve burgerij. Die vonden echter dat de stalinisten niet te vertrouwen waren en beweerde dat de CPB een staatsgreep plande.
Na het verbod op de CPB, gingen de stalinisten ondergronds werken. Hier kwamen ze in aanmerking met het maoistische gedachtegoed De Communistische Partij van Birma werd in de loop der tijd een maoistische partij, net als de meeste Aziatische communistische partijen, die ondergronds moesten werken.
De militair Ne Win zag zijn kans om tijdens de burgeroorlog, de macht te grijpen. Na 14 jaar conflicten tussen maoisten en nationalisten, besloot Ne Win om een staatsgreep te plegen. Hij was minister president onder de nationalistische overheid en met hulp van zijn militaire collega's greep hij in 1962 de macht!
Ne Win was een nationalistische ''socialist'', die via dictatoriale politiek beweerde een marxistische volksrepubliek te kunnen opbouwen. Net als de Sovjet stalinisten bouwde Ne Win een eigen politieke partij op. De Birma Socialistische Programma Partij werd de enigste legale partij in het land. Natuurlijk werd deze ''socialistische'' revolutie niet erkend door de maoisten van de CPB, die noemde Ne Win een militaristische dictator!
26 jaar lang zou Ne Win aan de macht zijn. Hij baseerde zijn politiek vooral op een mengelmoes van stalinisme en Birmees nationalisme. Zijn programma droeg de naam; De Birmese weg naar het socialisme. Iedereen in het land werd gedwongen om een verplichte drie maandelijks heropvoedingscursus te doen in het ''Birmese socialisme''. Daarnaast kreeg het land een typische planeconomie, echter zonder enige democratische participatie van arbeiders en boeren!
Birma kreeg de naam; Socialistische Republiek van de Unie van Myanmar. Hiermee brak Ne Win met de oude koloniale naam Birma. Het nieuwe Myanmar moest een progressieve natie zijn, althans dat dacht Ne Win en zijn aanhang in de Birma Socialistische Programma Partij. In werkelijkheid was het land een wrede dictatuur. Vooral aanhangers van de Communistische Partij van Birma werden hardhandig opgepakt en gemarteld.
Ne Win propagandeerde dat alles gedaan werd in naam van het volk. Alles moest ook de de naam; volks dragen zoals volkswinkels, volksziekenhuizen, volkswegen en volkshuizen. De dictator gaf alles en iedereen de schuld, toen zijn ''Birmees socialisme'' niet de groei bracht die hij wou. Daarom werd de Birma Socialistische Programma Partij in 1971 opengesteld voor iedereen om lid van te worden. In 1972 waren ongeveer 72.000 mensen lid van de partij. Daarvan was de helft ook deel van het militair. Want daar lag de werkelijke steun voor Ne Win, niet bij het proletariaat maar bij het leger. De arbeidersklasse was toen der tijd, relatief zwak. Myanmar was een agrarisch land en werd gedomineerd door kleine boeren die onderdrukt werden door rijke landeigenaren. Na 1962 werden die rijke landeigenaren onteigend door de totalitaire staat, maar voor de kleine boeren maakte dat niet veel uit. Of de onderdrukker nu een rijke landeigenaar was of een staats-bureaucraat, dat was geen verschil voor hun!
In 1977 begon Ne Win aan een grote zuiveringen binnen de partij. Vooral voormalige aanhangers van de Communistische Partij van Birma werden geroyeerd. Iedereen die niet 100% loyaal was aan de persoon Ne Win kon uit de partij gezet worden. De meeste die geroyeerd waren behoorde toe aan de linkse delen van de partij. Die waren het meest kritisch over de centralisatie van de macht in de handen van Ne Win. De maoisten bleven ondertussen doorvechten tegen de overheid!
De oppositie tegen Ne Win werd vooral geleid door de maoisten. Echter ook binnen de Communistische Partij van Birma ontstonden onenigheden. De transformatie van een proletarische stalinistische partij in een agrarische maoistische partij was niet zonder slag of stoot. De maoisten en de stalinisten werden al snel doodsvijanden, maar dankzij het agrarische karakter van Birma, wonnen de maoisten de onderlinge strijd om de macht. In 1967 begonnen de maoisten aan grote zuiveringen binnen de partij. Belangrijke partijleiders die niet dogmatisch genoeg dachten werden vermoord. Dit terreur van maoisten binnen de CPB, gaf de overheid van Ne Win de kans om de maoistische rebellen flinke schade toe te brengen!
Een nieuw partijbestuur werd in 1975 gekozen. Door het chaos van de zuiveringen en de voortdurende aanvallen van de overheid, was de CPB enorm verzwakt. De nieuwe leiding waarschuwde tegen het dogmatisme, maar ook tegen het revisionisme. Revisionisme wordt door maoisten gebruikt om stalinisten aan te duiden die de ''zuivere leer van Stalin'' verwierpen en niet meer revolutionair idealisme toonde. Hoewel de nieuwe partijleiding afstand nam van het extreme dogmatisme, bleven ze wel absolute gehoorzaamheid eisen van haar leden aan het maoïsme!
Ondanks de totalitaire dictatuur van Ne Win besloten veel studenten om toch te demonstreren. Zo waren er opstanden in maart 1976, september 1987 en de bekende opstanden eind jaren 80. De studenten wouden vrijheid en democratie, eisen die dictator Ne Win niet wou navolgen. Het militair van Myanmar maakte hardhandig een einde aan elke opstand en doodde daarbij veel onschuldige jongeren!
In de jaren 80 werd duidelijk dat de ''Birmese weg naar het socialisme'' niet zou werken. Het land stond door de opstanden der maoisten, de inefficiënte economische politiek en de totalitaire dictatuur op de rand van de afgrond. Ondertussen was het volk van Myanmar volledig in opstand gekomen. In maart 1988 ontstonden protesten en demonstraties. Deze opstanden kregen de naam 8888 Volksopstanden!
Dictator Ne Win besloot in juli 1988 om afstand te doen van de macht. Hij dreigde echter dat het militair zou ingrijpen als men zijn ''Birmees socialisme'' zou afzweren. Echter weinig Birmezen geloofde nog in de leugens van de Birma Socialistische Programma Partij. De mensen toonde ongehoorzaamheid en de het militair zag dat Ne Win en zijn partij de macht aan het verliezen waren. Toen de partijleiding vrije democratische verkiezingen uitschreef voor 1990 besloot het militair om in te grijpen!
De Wet en Gezag, Herstellingsraad werd in september 1988 opgericht na het bloedig neerslaan van de 8888 volksopstanden. 10.000 demonstranten werden door het militair vermoord. De Nationale Liga voor de Democratie werd al snel de grootste oppositie partij in het land. Deze partij wordt nog steeds geleid door Aung San Suu Kyi. Haar partij won de verkiezingen in 1990 en zou een democratisch Myanmar moeten leiden. Echter de generaals van de Wet en Gezag, Herstellingsraad wouden dat niet toelaten. De uitslag werd ongeldig verklaard en Aung San Suu Kyi kwam onder huisarrest. Myanmar werd een militaire junta onder de leiding van generaal Than Shwe!
In 1997 werd de naam van de militaire junta veranderd. De Wet en Gezag, Herstellingsraad werd de Staats Vrede en Ontwikkelingsraad, hiermee hoopte de militairen meer steun te winnen voor hun regime. De internationale gemeenschap erkende echter de militaire junta niet. Voor Aung San Suu Kyi kwam wel veel steun, vooral omdat ze een geweldloze oplossing wou en geen gewelddadige opstand. Bijna 20 jaar zou ze onder huisarrest staan, gevangen in haar villa en onder scherp toezicht van de militairen!
Ne Win en zijn Birma Socialistische Programma Partij verdwenen uit het straatbeeld. De partij hernoemde zich in de Nationale Partij, maar kreeg niets meer te zeggen. Ne Win werd een schaduw figuur en had weinig tot geen invloed op de militaire junta. Vlak voor zijn dood in 2002, werd hij en zijn dochter onder huisarrest geplaatst. Zijn drie zonen werden ter dood veroordeeld wegens een poging tot een staatsgreep. Het is onduidelijk of deze zonen inderdaad geëxecuteerd zijn!
De militaire junta nam afstand van de planeconomie, maar behield wel veel controle over de economie. Het economische model van Myanmar kan een staats-kapitalistische economie genoemd worden. Ook buitenlandse bedrijven mochten zich vestigen in het land, maar alleen als ze dat deden met een inheemse partner Enkele olie bedrijven gingen zich vestingen in Myanmar, pas na de opstanden in 2007 trokken deze zich terug!
Het volk was de militaire junta uiteindelijk zat. Na bijna 17 jaar van militaire dictatuur kwamen ze weer in opstand. De protesten van 2007 werden vooral geleid door monniken die geweldloze demonstraties hielden. Het leger trad hard op en arresteerde duizenden. De woede in de internationale gemeenschap zorgde voor economische sancties. Uiteindelijk besloot Than Shwe en zijn generaals om grote hervormingen door te voeren!
Wat belangrijk voor de militaire junta was dat Myanmar buitenlands geld nodig had. Om buitenlandse kapitalisten te trekken moest het land democratisch lijken. Een militaire junta leverde inderdaad weinig tot geen investeerders op. Dus in het jaar 2010 begonnen de grote politiek hervormingen. De Staats Vrede en Ontwikkelingsraad werd afgeschaft en de generaals beloofde eerlijke verkiezingen te houden!
Binnen het pro-democratische kamp waren twijfels of men mee moest doen met de verkiezingen die door de militairen werden gehouden. Aung San Suu Kyi weigerde om mee te doen met deze verkiezingen. Een deel van haar Nationale Liga voor de Democratie splitste zich af en deed toch mee. Pas in 2012 zou de Nationale Liga voor de Democratie meedoen met de verkiezingen!
De eerste verkiezingen sinds 1990 werden gewonnen door de partij van de militairen. Deze Unie Solidariteit en Ontwikkelingspartij won 57% van de stemmen. Het is duidelijk dat het geen eerlijke verkiezingen waren. Ook de media in Myanmar is niet vrij en wordt streng gecontroleerd door de staat. Ex-generaal Thein Sein werd de eerste civiele president van Myanmar sinds Ne Win. Één van de eerste daden van de nieuwe overheid was de opheffing van het huisarrest van Aung San Suu Kyi. Na 20 jaar mocht ze weer haar villa verlaten. In tegenstelling tot veel andere gevangenen van het militaire regime, had Aung San Suu Kyi een best lux leven in haar privé villa!
Toch was de internationale gemeenschap bij met de opheffing van haar huisarrest. De Amerikanen stuurde Hilary Clinton naar Myanmar om met Thein Sein te praten. Deze gesprekken gingen vooral over economische hervormingen. De Amerikanen willen dat Myanmar haar arbeidsmarkt opent voor buitenlandse kapitalisten. President Thein Sein ging akkoord en begon met kapitalistische hervormingen die gunstig zijn voor buitenlandse bedrijven!
Het volk van Myanmar kreeg meer politieke vrijheden. Echter de Communistische Partij van Birma blijft verboden. Na 1990 werd weinig tot niets meer vernomen van de partij. In 2004 werd nog een website gemaakt voor de partij, maar daarna bleef het rustig. Het is nog maar de vraag of de maoisten nog bestaan. Het is goed mogelijk dat de val van de Sovjet-Unie en de kapitalistische hervormingen in China, een einde gemaakt hebben aan het revolutionaire idealisme!
In 2012 deed de Nationale Liga voor de Democratie wel mee met de parlementaire verkiezingen. In de schijn-democratie die Myanmar is, won de partij maar 8,41% van de stemmen. De Unie Solidariteit en Ontwikkelingspartij won natuurlijk weer de meerderheid van de stemmen. Door de civiele overheid te erkennen en door de nieuwe grondwet te steunen heeft Aung San Suu Kyi zich laten spannen voor de heersende partij van de militairen. De Nationale Liga voor de Democratie zit nu in het parlement, maar kan bitter weinig doen tegen de schijn-democratie die gevoerd wordt!
Ondertussen gaan de kapitalistische hervormingen goed door. Grote ondernemingen hebben nu makkelijker toegang tot de arbeidsmarkt van Myanmar. Volgens kapitalistische logica is dit goed, in werkelijkheid zijn deze hervormingen alleen goed voor buitenlandse ondernemingen. Myanmar is net als Cambodja, een corrupte schijn-democratie waar oude heersers via schijn-verkiezingen gewoon aan de macht blijven. Aung San Suu Kyi probeert via parlementaire wegen veranderingen te brengen, maar een echte democratie zullen de civiele lakeien van het militair niet toestaan. Met steun van het internationale kapitalisme blijft Myanmar een dictatuur. Vrijheid en democratie blijven slechts propaganda woorden in de Republiek van de Unie van Myanmar!
Via hun Unie Solidariteit en Ontwikkelingspartij
heersen de militairen nog steeds
