Politiek links was tot 1968 verdeeld in twee dominante groepen. Je had de kapitalistische sociaal democraten aan de ene kant en de revolutionaire stalinisten aan de andere kant. Maar in de jaren 60 veranderde veel. De sociaal democraten werden iets linkser onder de invloed van Nieuw Links. De stalinisten namen wat af in hun revolutionair dogmatisme. De dood van Joseph Stalin en de opkomst van Nikita Khrushchev veranderde de gehele politiek van de stalinisten!
In 1956 was de gehele stalinistische wereld stomverbaasd toen Khrushchev, het lef had om Joseph Stalin te bekritiseren. Het was sinds 1927 taboe om kritiek te hebben op het beleid van Stalin. Dat de opvolger van Stalin dat lef had, toonde aan dat veranderingen in de lucht lagen. Echter niet alle stalinistische landen gingen akkoord met de kritiek. In Albanië bleef het klassieke stalinisme heersen. Enver Hoxha kreeg flinke ruzies met Moskou en Albanië sloot zich helemaal af van de wereld!
Ook vanuit het maoistische China kwam kritiek op de Sovjet-Unie. Mao Zedong had namelijk ook geëxperimenteerd met de vrijheid van meningsuiting in 1957. Toen mocht het Chinese volk kritiek leveren op de Volksrepubliek China. Meteen begonnen arbeiders het totalitair regime te bekritiseren. Sommigen begonnen zelf de Verenigde Staten van Amerika te eren, tot grote woede van de maoisten. Mao Zedong maakte hard handig een einde aan de korte periode waarin vrijheid van meningsuiting was toegestaan. Hij liet arbeiders en studenten massaal oppakken en afvoeren naar arbeidskampen!
Mao Zedong wist dat vrijheid van meningsuiting gevaarlijk was voor zijn regime en voor de gehele stalinistische wereld. Omdat de Sovjet-Unie afstand nam van het dogmatisme van Stalin, kon Mao zijn plaats in nemen. In de jaren 60 begon de Volksrepubliek China overal in de westerse wereld, maoistische groepen op te richten. Vooral jonge studenten bleken vatbaar voor de maoistische revolutie!
Wat de maoistische groepen kenmerkte was hun sektarisme. Revolutionair dogmatisme was de lijn draad. Leden van een maoistische partij moesten zich helemaal overgeven aan de partij. De partij bepaalde wat je deed en hoe je dacht. De werken van Marx, Lenin, Stalin en Mao moesten zorgvuldig bestuurd worden. Vooral het maoistische Rode Boekje was verplichte literatuur!
Om duidelijk te maken dat de maoisten anders waren dan de gematigde stalinisten, kregen de nieuwe maoistische groepen vaak de naam; Communistische Partij van ............ - Marxistisch Leninistisch. Met Marxistisch Leninistisch wilde de maoisten duidelijk maken dat ze het Marxisme Leninisme volgde zoals dat door Stalin en Mao werd gezien!
Voor linkse jongeren waren de maoisten de echte revolutionairen. Hun revolutionaire aard was verlokkend voor veel studenten die snakte naar een betere wereld. Het maoïsme leek alle problemen op te lossen. Het socialisme was te bereiken als men maar dat deed wat voorzitter; Mao Zedong voorschreef. Op universiteiten ontstonden felle debatten tussen ''conservatieve'' leerkrachten en maoistische studenten. Linkse jongeren die niet volgens de maoistische lijn dachten kregen scheldnamen. Aanhangers van de Moskou trouwe communistische partijen werden ''sociaal imperialisten'' genoemd. Trotskisten waren ''sociaal fascisten'' en de sociaal democratische studenten waren net zo ''imperialistisch'' als liberale en conservatieve studenten!
Er zijn drie oorzaken te noemen waarom linkse jongeren zich aangetrokken voelde tot de totalitaire sektes van het maoïsme.
1; Het gevoel van onrechtvaardigheid
2; De identificatie van de oorzaak
3; Het geloof in het middel om de onrechtvaardigheid te bestrijden
Met onrechtvaardigheid bedoelde veel jongeren de wrede kapitalistische maatschappij. In de jaren 60 vochten veel westerse landen een koloniale oorlog. Frankrijk vocht in Algerije, Portugal in Angola en de Verenigde Staten in Vietnam. Linkse jongeren vonden het kapitalisme wreed en onrechtvaardig. Door dit gevoel sloten veel studenten zich aan bij de revolutionaire maoisten!
Geloof in de revolutie speelde een belangrijke rol. Je moet kritiekloos geloven in de ideologie. Kritiek leveren als taboe en meestal hadden de leiders van de maoistische sektes enorme macht. Een bekende maoistische leider was Daan Monjé. Deze Monjé was een leider van de Kommunistische Partij Nederland - Marxistisch Leninistisch. De KPN-ML kreeg in 1971 de naam Socialistische Partij!
De Kommunistische Eenheidsbeweging - Marxistisch Leninistisch waar de KPN-ML was van gesplitst, is een mooi voorbeeld van hoe beperkt en gecontroleerd het leven in zo'n maoistische partij was. Het Centraal Comité bepaald het leven van de partijleden. Zo bepaalde KEN-ML leider; Kees de Boer dat ouders en kinderen geen exclusieve relatie met elkaar mochten hebben. Ook het huwelijk werd door de partij bepaald. Wie zich verzette tegen dit psychologisch terreur kreeg te horen nog ''restanten van het burgerlijk denken'' te bezitten. Als een lid zich dan niet meteen bekeerde werd hij/zij genadeloos geroyeerd. Vaak betekende een royement dat hij/zij alle sociale contacten verloor. Veel leden hadden hun vriendenkring binnen de maoistische beweging opgebouwd. Wie geroyeerd werd verloor vaak familie en vrienden!
Wat was de maoistische beweging voor veel linkse jongeren? We kunnen twee conclusies trekken;
Nummer 1;
De maoistische beweging ontstond als een vernieuwingsbeweging binnen de
CPN, die wilde teruggrijpen op de ideologische fundamenten van het
communisme. Teruggrijpend op haar ervaring in de CPN, deed zij ñ op
sektarische wijzen een dogmatische waarheidsclaim en eiste de energie van
haar leden voor zich op.
Nummer 2;
Aan de ene kant sloten zich vanaf het einde van de jaren zestig honderden
jongeren aan bij de maoisten, omdat zij van mening waren dat hun actieve
lidmaatschap zou bijdragen tot een rechtvaardiger wereld. Aan de andere kant
bood het voor deze jongeren vaak een breed gevoel van compensatie, voor het
uiteenvallen van de sociale structuren waarin zij opgroeiden, voor de
verbrokkelend waarden en normen en voor de uitwassen van de maatschappij
waarvan zij zelf deel uit maakten. Het moment wanneer mensen in hun leven
kennis maakten met de maoistische beweging was vaak van grote betekenis voor
de beslissing om wel of niet lid te worden
Wat is er over van veel linkse jongeren uit de maoistische tijd? Vele werden begin jaren 80 weer burgerlijk kapitalistisch. Zeer weinig tot geen zullen anno 2012 nog in de leer van Mao Zedong geloven. Het is waarschijnlijker dat de meeste de gehele marxistische ideologie overboord geworpen hebben. Ze voelen zich gebruikt en misbruikt door leiders zoals Kees de Boer. Zijn KEN-ML raakte begin jaren 80 in opspraak door jeugd verwaarlozing en seks met minderjarigen. De sektes waar veel idealistische jongeren in geloofde waren in werkelijkheid gruwelijke organisaties waar geen persoonlijke vrijheid in bestond!
Het maoïsme viel in verval in de jaren 80. De dood van Mao Zedong in 1976 en de opkomst van Deng Xiaoping maakte een einde aan de dogmatisme leer. Na 1983 begon de Volksrepubliek China met kapitalistische experimenten, waardoor de gehele maoistische wereld haar ideologische bron verloor. In Albanië verbrak Enver Hoxha het contact met Beijing, twee jaar later stief hij! In Nederland was de Socialistische Partij van Daan Monjé de enigste maoistische partij die de koude oorlog overleefde. Na de dood van Monjé in 1986 nam Jan Marijnissen het roer over. Als een echte Deng Xiaoping ruilde Marijnissen ideologische zuiverheid in voor pragmatisme. Zo kon de SP uitroeien tot een moderne linkse partij. De vraag alleen is of de SP anno 2012 nog echt socialistisch genoemd kan worden!
Een bekend jong iemand uit de maoistische hoek was Paul Rosenmöller. Hij was van 1977 tot 1981 lid van de Groep Marxisten Leninisten/Rode Morgen. De GML-Rode Morgen was ontstaan toen de KEN-ML zich weer opsplitste en bestaan anno 2012 nog steeds! Rosenmöller was 21 jaar toen hij in 1977 lid werd. Net als veel studenten steunde hij maoïstisch China, maar ook het bloedige regime van Pol Pot in Cambodja. Toen de Vietnamese stalinisten het regime van Pol Pot omver wierpen in 1979, was de GML-Rode Morgen fel tegen Vietnam. Ze noemde de bevrijding van Cambodja door Vietnam ''sociaal imperialisme'' zo ook Paul Rosenmöller!
De linkse jongeren uit de maoistische tijd zijn tegenwoordig op middelmatige leeftijd en hebben vaak een eigen gezin. De meeste durven niet meer te spreken over hun maoistisch verleden. Ze noemen het een jeugdzonde en schamen zich voor het feit dat ze zich lieten misbruiken. Wij revolutionair socialisten veroordelen hun niet op hun idealisme en hun drang om het socialisme te verwezenlijken Wij veroordelen hun op hun dogmatisme en hun kritiekloze steun aan massamoordenaars. Verder was het fout om het marxisme te zien als dogma. Ze dachten dat je een goede communist was door de werken van Marx en Lenin uit je hoofd te kennen. Uren werden verspild met het leren van marxistische teksten, alleen om zwaar gestraft te worden als je een uitspraak of tekst niet uit je hoofd kende!
Marxisme is geen dogma. Het is een middel om de wereld te begrijpen. De maoistische sektes dwongen hun leden om marxistische boeken te zien als Bijbels. Kritiek op Marx en Lenin was heiligschennis en dus fout! Hierdoor hebben veel jongeren zich later ontdaan van het marxisme. Dat gaf het kapitalisme een gigantische boost. Met de val van het stalinisme tussen 1989 en 1991 viel de laatste bastion van hun geloof. Aangezien alles vernietigd was waar ze in geloofde, accepteerde vele de kapitalistische leugen dat het communisme mislukt was!
De nieuwe generatie marxisten moet leren van hun fouten. We moeten inzien dat een arbeiderspartij nooit kan werken op bureaucratisch centralisme. Een partij voor arbeiders en jongeren moet tolerant zijn voor andersdenkende en het echte democratische centralisme nastreven. Vrijheid van discussies moet heersen en eenheid in actie moet gelden. Alleen zo bereiken we wat Lenin in 1917 lukte: De socialistische revolutie!
