Angola was een Portugese kolonie. In 1575 stichtte Portugese imperialisten een kolonie in het gebied dat nu Angola heet. Bijna 400 jaar heerste het kolonialisme van de Portugezen. Ook na de tweede wereld oorlog bleven de blanken in Angola. Portugal was een rechtse conservatieve dictatuur en onderdrukte elke anti-koloniaal geluid. Dat kwam de anticommunistische Amerikanen goed uit. Portugal stelde zich anticommunistisch op en was een goede bondgenoot van de VS.
De Volksbeweging voor de Bevrijding van Angola ontstond in 1956. Vijf jaar later begon de strijd om onafhankelijkheid. In het bloedige conflict tussen de linkse rebellen van de MLPA en de conservatieve Portugese dictatuur stierven 25.000 vrijheidsstrijders.
Naast de linkse MPLA vocht ook het Nationaal Bevrijdingsfront van Angola tegen Portugal. Het probleem was echter dat het FNLA een rechtse houding had. De twee groepen kregen al snel conflicten. Die conflicten liepen hoog op, want de MLPA wou een ''socialistisch'' Angola terwijl de FNLA een antisocialistisch Angola wou.
De leidende ideologie van zowel de MLPA en FNLA was het nationalisme en onafhankelijkheid. Echter naast dat nationalisme speelde de twee grote wereld ideologieën een grote rol. De MLPA streefde het stalinisme na ( socialisme in eigen land ), de FNLA streefde een christelijk conservatief Angola na.
Na 14 jaar van bloedige oorlog, omstond in Portugal een revolutie. De rechtse dictatuur werd afgezet en een linkse militaire junta nam de macht over. De linkse militairen in Portugal gaven Angola haar onafhankelijkheid. Aangezien de MLPA de sterkste groep was, nam die dan ook de macht over. Volgens stalinistische richtlijnen werd een eenpartijstaat uitgeroepen Het land kreeg de naam; Volksrepubliek Angola.
FNLA was natuurlijk niet blij dat de linkse nationalisten aan de macht waren. Het leger van de rechtse nationalisten bestond uit 2000 soldaten en kreeg steun van 120 Portugese huurlingen die anticommunistisch waren. Het rechtse regime van Mobutu in Zaire stuurde 1200 soldaten naar Angola om het FNLA te helpen tegen de MLPA.
Op datzelfde moment stuurde Fidel Castro, 188 Cubaanse soldaten naar Angola. Dit waren de eerste soldaten die Cuba zou sturen om de MLPA te helpen. Ze waren net op tijd voor de slag om Quifangondo. Op 10 november 1975, twee uur voordat de MLPA de geboorte van de Volksrepubliek Angola bekend maakte, viel de anticommunistische coalitie aan!
De slag om Quifangondo was de eerste slag in de Angolaanse burgeroorlog die tot 2002 zou duren. De slag was een grote overwinning voor de MLPA en Cuba. Slechts één soldaat van de MLPA stierf, de Cubanen hadden slechts twee gewonden. Aan de FNLA kant waren honderden doden en gewonden. Blijkbaar was de aanval slecht gecoördineerd. Het was de FNLA niet gelukt om door te rukken naar de hoofdstad om de onafhankelijkheid tegen te houden.
Door deze nederlaag raakte het FNLA verzwakt en zou geen belangrijke rol meer spelen in de komende burgeroorlog. Maar een ander anticommunistisch leger stond klaar om de rol van het FNLA over te nemen. De Unie voor de Totale Onafhankelijkheid van Angola was de tweede anticommunistische groep van het land. UNITA was rechts nationalistisch en fel tegen linkse idealen. In 1966 was UNITA opgericht door Jonas Malheiro Savimbi, deze man stelde zich pro-Amerikaans op. Voor de CIA was hij de perfecte kandidaat om een anticommunistisch Angola te leiden. Amerika steunde Savimbi daarom met wapens en met adviseurs.
UNITA werd ook gesteund door het racistische Zuid Afrika. Savimbi vond het blijkbaar geen probleem om zaken te doen met blanke racisten, die in eigen land zijn zwarte broeders en zusters onderdrukte. Zijn haat tegen het communisme was blijkbaar sterker dan zijn haat tegen racisten!
Terwijl de stalinistische wereld de kant van de MPLA koos, stond de maoistische kant aan de zijde van de rechtse FNLA. Waarom Mao Zedong koos om het FNLA te steunen is vreemd. Het FNLA heeft een burgerlijk karakter en was niet eens socialistisch ingesteld. Toch steunde de Volksrepubliek China het FNLA nog vele jaren. Misschien is dat wel de rede waarom deze beweging kon overleven. Want rond 1990 had het FNLA nog maar 7.000 strijders, vergelijk dat met de 65.000 strijders van UNITA!
Maoistische groepen waren dan ook woest toen Cuba soldaten naar Angola stuurde. Ze noemde Fidel Castro een pion van het Sovjet ''sociaal imperialisme''. Cubaanse soldaten waren in maoistische ogen ''bezetters'' die een ''sociaal imperialistisch'' regime hielpen! Wel heel vreemd aangezien het FNLA geen revolutionaire ideologie bezat.
Maar was de MPLA dan echt socialistisch bezig? Nee, de overheid van Angola was niet socialistisch. Er waren geen democratische arbeiders raden en geen vrijheid van meningsuiting. Natuurlijk is het logisch dat je tijdens een burgeroorlog vrijheden moet beperken. Je kunt de vijand geen spreek ruimte geven. Maar de MPLA pakte iedereen op die een ''contrarevolutionair'' genoemd werd. Ook kritische arbeiders en boeren konden opgepakt worden. De Volksrepubliek Angola was een stalinistische staat die op bureaucratisch centralisme werkte. Het parlement was nutteloos, aangezien de partijleiding van de MPLA alle besluiten nam!
De westerse overheden waren niet bereid om de MPLA te erkennen. Daarom organiseerde verschillende linkse groepen, actiecomités om de Volksrepubliek Angola te erkennen. Pas rond 1990 wou de westerse wereld Angola erkennen. De Sovjet-Unie en Cuba waren de grootste bondgenoten en erkende het land meteen in 1975. Cuba heeft tot 1990 bijgedragen aan de strijd tegen de UNITA en het FNLA.
De val van het stalinisme in 1989 en de neergang van de Sovjet-Unie, betekende het einde voor de marxistisch leninistische ideologie binnen de MPLA. De leiding liet zich overtuigen dat het kapitalisme beter was dan het socialisme. Dus adopteerde de partijleiding de sociaal democratie, dat ze democratisch socialisme noemde. Met steun van de VN werd een staak het vuren getekend tussen MPLA en UNITA. Er kwamen vrije verkiezingen in Angola.
Het werd een spannende strijd tussen MPLA en UNITA. Uiteindelijk was de uitslag als volgt:
| Candidate | Party | Votes | % |
|---|---|---|---|
| José Eduardo dos Santos | MPLA | 1,953,335 | 49.57 |
| Jonas Savimbi | UNITA | 1,579,298 | 40.07 |
| António Alberto Neto | Angolan Democratic Party | 85,249 | 2.16 |
| Holden Roberto | FNLA | 83,135 | 2.11 |
| Honorato Lando | Liberal Democratic Party of Angola | 75.789 | 1.92 |
| Luís dos Passos | Democratic Renewal Party | 58,121 | 1.47 |
| Bengui Pedro João | Social Democratic Party | 38,243 | 0.97 |
| Simão Cacete | Front for Democracy | 26,385 | 0.67 |
| Daniel Chipenda | Independent | 20,845 | 0.52 |
| Anália de Victória Pereira | Liberal Democratic Party | 11,475 | 0.29 |
| Rui Pereira | Social Renewal Party | 9,208 | 0.23 |
| Invalid/blank votes | 460,455 | ||
| Total | 4,401,339 | 100 | |
De MPLA won de verkiezingen, maar UNITA leider Jonas Savimbi erkende de uitslag niet. Volgens hem was er fraude gepleegd. Dus gaf hij UNITA het bevel om verder te vechten. De burgeroorlog ging dus door. Echter zonder steun van Zuid Afrika en de VS, moest Savimbi ergens zijn geld vandaan halen. Hij besloot bloed diamanten te gaan verkopen. Dat bracht hem heel veel geld op. Hierdoor kon UNITA doorvechten tegen de MPLA.
Die hernoemde het land om in Republiek Angola en herschreven hun eigen geschiedenis. Alle verwijzingen naar het marxisme leninisme werden verwijderd. De MPLA werd als nationaal bevrijdingsleger neergezet en niet meer als strijder voor een socialistische toekomst. Met nationalistische teksten probeert de MPLA de mensen af te leiden van het keiharde feit, dat ze het kapitalisme weer toe lieten!
Twaalf jaar later lukte het de MPLA overheid om UNITA leider Jonas Savimbi te doden. Hiermee kwam een einde aan de bloedige burgeroorlog die meer dan 500.000 levens kostte. UNITA ging akkoord met het vredesvoorstel en werd een rechtse politieke partij.
Anno 2012 is Angola een arm land. De restanten van de burgeroorlog zijn nog goed te zien. De Volksbeweging voor de Bevrijding van Angola heerst nog steeds. Elke verkiezing wordt door de MPLA gewonnen. Sommigen twijfelen of Angola wel een eerlijke democratie is. Corruptie is dagelijks aanwezig en de armoede ook. De nu kapitalistische MPLA doet er niets aan. Voor hun is het belangrijker dat buitenlandse ''investeerders'' naar Angola komen. Daarom moeten de lonen laag zijn en de belastingen ook! Ja de MPLA heeft goed geleerd van het IMF en de Wereldbank.
Voor ons revolutionair socialisten is maar één woord voldoende om de MPLA te omschrijven:
VERRADERS!
