Door Rob Gerretsen - Internationale Socialisten
De dwangarbeid is niet alleen gedwongen werken, maar ook vervelend werk. Het is werk zonder cao of arbeidscontract, zonder stakingsrecht. De verhoudingen zijn autoritair, als werkloze kom je er niet verder mee, en als klap op de vuurpijl verdringt het bestaande betaalde arbeid.
Demonstratie
Zo’n tweehonderd mensen liepen mee in een demonstratie naar het stadhuis. De Bijstandsbond had een spandoek met ‘Geen bestaansonzekerheid en arbeidsdwang’ en er werden mooie T-shirts uitgedeeld met ‘Amsterdam, vrij van dwangarbeid’. Behalve de Bijstandsbond waren het Actiecomité Dwangarbeid Nee, FNV Bondgenoten en enkele leden van de SP en Internationale Socialisten aanwezig.
De organisatie had een groot aantal leuzen uitgedeeld aan de demonstranten, zoals: ‘Wat willen we? Loon. Wanneer willen we het? Nu!’, ‘Wij zijn niet bang, wij zijn hier, wij willen poen voor de arbeid die we doen’, en ‘Voor elke seconde die je ons dwingt te werken, krijg je verzet, verzet, verzet’.
De demonstratie naar het gemeentehuis ging tijdens spitsuur over de drukke Weesperstraat en bleef even staan voor het gebouw van de Dienst Werk en Inkomen, die de dwangarbeid organiseert.
Het is op zich niet bijzonder dat mensen met een uitkering in verzet komen tegen de vernederende en beledigende manier waarop de gemeentelijke diensten hen behandelen of tegen ondernemers aan wie zij worden uitgeleend. Deze dwangarbeid of ‘gesubsidieerde arbeid’ bestaat al veel langer, in verschillende vormen. Maar in het huidige rechtse politieke klimaat wordt de druk op mensen opgevoerd.
''Socialistische'' Partij
Wat wel bijzonder is, is dat sinds kort een SP-wethouder verantwoordelijk is voor deze dwangarbeid. De SP zit sinds deze zomer in Amsterdam in een College met D66 en de VVD, om zo vast een beetje te oefenen voor ‘echte’ regeringsdeelname in Den Haag.
In het Collegeakkoord staat dat er een eind moet komen aan de dwangarbeid zonder loon. In het akkoord staat: ‘Werk moet lonen. We stoppen met onbetaald werk en bieden werk dat zowel van meerwaarde is voor degene die het verricht als voor Amsterdam als geheel… in een tijdelijke perspectiefbaan tegen minimaal het minimumloon voor maximaal 2 jaar.’
Maar wanneer stopt dit? SP-wethouder Arjan Vliegenthart (wethouder Werk, Participatie, Inkomen en Armoede) hield een nietszeggend babbeltje bij de demonstratie, die hij natuurlijk vooral ‘als steun in zijn rug’ zei te zien. Het was wel de eerste demonstratie tegen zijn beleid.
Geduld
De mensen in de dwangarbeid moeten vooral geduld hebben volgens hem, want hij moet eerst een paar plannen door de gemeenteraad zien te krijgen en dan zien we volgend jaar wel verder. In een interview in de MUG zegt Vliegenthart al: ‘Ik heb tegen het Actiecomité Dwangarbeid Nee gezegd dat het een moeilijke opgave wordt om perspectiefbanen te vinden waarbij mensen uiteindelijk door de werkgever worden overgenomen.’ De demonstranten wilden echter een onmiddellijk einde aan de voortdurende repressie en de dwangarbeid. Sommige mensen hadden al grote problemen gekregen toen zij flyers voor de demonstratie uitdeelden aan collega-dwangarbeiders.
De nieuwe gesubsidieerde banen, die het College misschien wil gaan invoeren, gaan de problemen van werklozen en mensen met een uitkering niet oplossen. Daarvoor is in de eerste plaats een sterke algemene arbeidstijdverkorting met behoud van loon nodig. En natuurlijk grote sociale investeringen, in de zorg, in de bouw, in het onderwijs, in de kinderopvang, enzovoorts. Intussen moeten de uitkeringen omhoog en moet de repressie van de gemeentelijke diensten stoppen.
Het lijkt onwaarschijnlijk dat de SP en het College hun beloften kunnen waarmaken. Daarom is er meer druk nodig om de dwangarbeid snel af te schaffen. De demonstratie was een goed moment, maar de vakbonden zouden hier veel actiever mee moeten worden, samen met organisaties van uitkeringsgerechtigden.
Zie verder www.dwangarbeidnee.nl
