Turks nationalisme

Net als het Duitse nationalisme dat verantwoordelijk was voor de eerste en tweede wereld oorlog, is het Turkse nationalisme bijzonder dogmatisch. Dit nationalisme verheerlijkt de Turkse natie en wie als criticus van Turkije in het vizier van de nationalisten komt, die moet rekening houden met intolerant gedrag en zelfs bedreigingen. Het Turkse nationalisme is niet islamistisch van aard, ook al behoort 90% van de Turken tot het islamistische geloof. In Turkije is het bijna verplicht om nationalist te zijn, vooral in de jaren 80 toen het militair een dogmatisch anticommunist bewind voerde. Het Turkse nationalisme werd toen gebruikt om jacht te maken op linkse activisten. Alleen al 500.000 Turken werden opgepakt, 50 werden geëxecuteerd allemaal onder het leus dat deze mensen ''communisten'' waren. Ook bij de huidige Turkse democratie kun je nog zeer veel vragen stellen!

Turkije als natie bestaat pas sinds 1923. Daarvoor stond het land bekend als het Ottomaanse Rijk, bestuurd door de Sultan vanuit Constantinopel. Het Ottomaanse Rijk was een machtig imperium dat rond 1683 het gehele Midden Oosten, de Balkan en zelfs doordrong tot Oostenrijk. Volgens de Ottomanen was hun rijk ook een islamistisch kalifaat, zo was de Sultan ook de religieuze leider van het Ottomaanse Kalifaat. De ondergang van het rijk begon in 1908 en zou in 1918 voltooid zijn. De Balkan rukte zich los en ook het Midden Oosten wou zich bevrijden uit de greep van de Turkse bezetter. Toen de Sultan de kant koos van de Duitse Keizer kwam het einde in zicht. Met de capitulatie van Duitsland in november 1918, moest ook de Sultan zich overgeven. Fransen, Britten en Grieken marcheerde Constantinopel in. Het Ottomaanse Rijk en Kalifaat werden ontbonden!

In Ankara kwam de Grote Nationale Raad bij elkaar om een republiek uit te roepen. Echter het westerse imperialisme wou dit niet. Men wou Turkije verdelen en zwak houden. Deze strategie werd ook op Duitsland toegepast. Echter de Turkse nationalisten weigerde dit en vonden al snel een leider. Mustafa Kemal was een officier in het Ottomaanse leger geweest. Hij werd de leider van de Turkse nationalisten en vocht drie jaar tegen de bezetting van zijn land. Door zijn moed en patriottisme werd hij een icoon, waar de Turkse natie een persoonlijkheidscultus rond bouwde. Kemal werd op 29 oktober 1923 president van de Republiek Turkije. De Turkse nationalisten hadden de westerse imperialisten verslagen, met steun van Sovjet Rusland!

Mustafa Kemal had grote plannen. Hij wou een seculier land opbouwen. Een land waarin de staat en religie gescheiden van elkaar leefde. Kemal voerde massieve hervormingen door, waar veel conservatieven woedend om waren. Daarnaast kreeg hij ook te maken met een nieuwe beweging die een bedreiging vormde voor zijn macht, de communisten. Hoewel Sovjet Rusland hem gesteund had tegen de westerse imperialisten, kon Kemal de communisten niet uitstaan. Hun internationalisme en revolutionair socialisme, stonden haaks op zijn Turks nationalisme en zijn loyaliteit aan de Turkse bourgeoisie. Dus werd de Communistische Partij van Turkije verboden in 1925, samen met liberale, conservatieve en alle politieke partijen. Mustafa Kemal creëerde een nationalistische eenpartijstaat met alleen de Republikeinse Volkspartij als legitieme partij! 

De Turkse nationalisten zeggen dat dit noodzakelijk was, omdat de communisten zogenaamd ''gevaarlijk'' waren. Rechtse dictaturen zeggen dit altijd om het oppakken en martelen van communisten te rechtvaardigen. Zo ook de Zuid Koreaanse dictator Syngman Rhee, die meteen 30.000 Koreanen liet arresteren in 1948. Uiteindelijk zou deze totalitaire dictator meer dan 150.000 mensen laten executeren tijdens de Koreaanse Oorlog. Nu was Mustafa Kemal niet direct een massa moordenaar, maar hij liet vermoedelijk wel de leiding van de Communistische Partij van Turkije executeren!

Turkije legaliseerde oppositie partijen in 1944, zes jaar na de dood van Mustafa Kemal die zich Attaturk noemde. In het huidige Turkije is het een schande om kritiek te hebben op de ''Grote Attaturk''. Wie hem beledigd riskeert een gevangenisstraf. Het moderne Turkije draait helemaal op de persoonlijkheidscultus van deze Attaturk. Overal is het gezicht van deze ''Grote Turk'' te zien, elk politie station heeft een portret van hem hangen!

Na de tweede wereld oorlog zou Turkije drie militaire staatsgrepen kennen. De eerste vond plaats in 1961 toen een groep anticommunistische officieren getraind door de VS, de democratische overheid omverwierp. Deze Turkse overheid wou contacten zoeken met Moskou en dat was onacceptabel voor de anticommunisten. Meer dan 500 rechters werden ontslagen, 1400 leerkrachten op universiteiten moesten onder dwang ontslag nemen. Dat waren vooral progressieve leerkrachten. Het militair ontsloeg ook de Turkse president en premier!

In de jaren 60 ontstonden veel linkse bewegingen. Vooral revolutionair links groeide sterk. Rechtse nationalisten en islamieten probeerde met geweld deze groei tegen te houden. Turkije was begin jaren 70 in een staat van burgeroorlog. De overheid was zeer zwak en niet in staat om linkse en rechtse groepen uit elkaar te houden. Weer greep het militair in om zogenaamde de ''orde op zaken'' te stellen. Veel militairen hadden genoeg van de westerse liberale democratie. Het Turkse militair ging vertrouwen op een autoritair nationalistisch staatsbestuur dat jacht maakte op vooral linkse groeperingen. De eerste politieke partij die vervolgt werd was de Arbeiders Partij van Turkije. De Turkse ''Justitie'' vervolgde de partij wegens het verspreiden van communistische propaganda en het steunen van Koerdische seperatisten!

De Koerden zijn een ethische minderheid in Zuid Oost Turkije. In de jaren 70 verbood Turkije hun taal en cultuur. Koerden moesten Turks praten en mochten niet hun eigen taal ontwikkelen. In reactie op het wrede Turkse nationalisme vormde linkse Koerdische separatisten de PKK. De Arbeiders Partij van Koerdistan werd in 1975 opgericht en poogde tot 1999 voor een onafhankelijk socialistisch Koerdistan. Helaas liet de PKK en revolutionair linkse Turken zich misleiden door het dogmatische stalinisme. In plaats van te pleiten voor arbeiders zelfbestuur en socialisme, waren veel stalinistische groepen eerder bezig met sektarische handelingen. Revolutionair links splitste dan ook voortdurend op in verschilleden illegale groeperingen. 

Ondanks dat het militair de politieke macht weer afstond aan een burgerlijke overheid, bleef chaos heersen. Extreem rechtse nationalisten van de Grijze Wolven en islamistische groeperingen maakte jacht op linkse Turken en de overheid keek toe en deed niets. Revolutionair socialisten weten heel goed waarom de burgerlijke staat niets deed. Extreem rechts werd gebruikt om linkse Turken het zwingen doen op leggen. De Turkse bourgeoisie gebruikte de Grijze Wolven om vooral revolutionair linkse studenten uit te schakelen. Ook de Duitse heersende klasse dacht extreem rechts te kunnen gebruiken tegen revolutionair links. Eind jaren 20 probeerde Duitse kapitalisten de NSDAP van Hitler voor zich te winnen. Toen Hitler een coalitie overheid opstelde met antisemitische conservatieven dachten de kapitalisten dat Hitler hun man was. Maar de nazi's lieten de conservatieven na 1933 in de steek en stichtte Nazi Duitsland. De Duitse heersende klasse moest al snel accepteren dat Hitler de baas was en niet zij!

Het Turkse militair was eind jaren 70 niet tevreden. Het chaos en de conflicten tussen revolutionair links en extreem rechts bleven aanhouden. Dus maakte de militairen op 12 september 1980 weer een einde aan de toch al nauwelijks bestaande democratie. Generaal Kenan Evren wou nu afrekenen met de linkse separatisten in Koerdistan en meteen iedereen monddood maken die marxistisch dacht. Hij kreeg daarbij steun van Ronald Reagan in de VS, die elke anticommunistische overheid steunde. De staatsgreep verbood alle politieke partijen en vakbonden. Het militair greep terug op de leer van Attaturk en voerde het staats secularisme in. Er kwam een zeer strenge scheiding van kerk en religie, zo mochten vrouwen geen hoofddoeken dragen op scholen en universiteiten!

Generaal Kenan Evren wou ook een economische revolutie. Turkije moest neoliberaal worden volgens het Britse en Amerikaanse voorbeeld. Staatsbedrijven werden geprivatiseerd, de Turkse economie moest meer kapitalistisch worden. Tussen 1980 en 1983 liberaliseerde de militaire overheid de economie, tot grote vreugde van het internationale kapitaal. Arbeiders konden niets doen omdat vakbonden en linkse partijen verboden waren door Generaal Kenan Evren. Die voerde een schrikbewind tegen iedereen die ''communistisch'' genoemd werd. 650.000 Turken werden opgepakt en afgevoerd naar gevangenissen, waar veel martelingen plaats vonden. 1.680.000 kwamen op zwarte lijsten en mochten hun beroepen niet meer uitvoeren ( dat waren voornamelijk linkse Turken ). 290 gevangenen stierven door martelingen in gevangenissen en nog eens 144 stierven onder verdachte omstandigheden!

In 1983 werd de democratie hersteld, althans een democratie voor anticommunisten en nationalisten. Wie tegen de Republiek Turkije poogde werd nog steeds opgepakt. Generaal Kenan Evren won de eerste verkiezingen en werd president. Hij zou tot 1989 het land besturen als autoritaire leider. Het Turkse nationalisme werd in de jaren 80 gebruikt als wapen tegen linkse groepen. Die gingen voornamelijk terroristische methodes gebruiken om de dictatoriale staat tegen te werken. Hierdoor kreeg de overheid steun van het ''vrije democratische'' westen, om keihard op te treden tegen het ''communistische terreur'' zoals de staatsmedia sprak!

De jaren 90 voerde een neoliberaal tijdperk. Politici van de DYP ( rechts liberaal conservatief ) en de AP ( rechts conservatief en nationalistisch ) vochten om de macht, maar waren achter de schermen altijd bereid om het Turkse kapitalisme van dienst te zijn. In 1995 won de islamistische; Welvaartspartij de verkiezingen en werd de grootste partij. De seculiere politici waren verbijsterd dat een religieuze partij zo veel steun kon winnen. Dus deden ze wat Attaturk al deed, men verbood de partij op het feit dat de partij zich tegen de scheiding tussen kerk en staat uitsprak. Bij de verkiezingen van 1999 werd de Democratische Linkse Partij het grootst. Maar deze sociaal democratische partij was door haar kapitalistische opvattingen niet bereid om te breken met het neoliberale model!


In het jaar 2002 won Recep Tayyip Erdoğan de verkiezingen met zijn AK Partij. De Rechtvaardigheid en Ontwikkelingspartij ( AK ) is een sociaal conservatieve partij met neoliberale wortels. Anders dan de islamieten zegt de AK partij dat ze niet islamistisch zijn. Hierdoor kan de partij niet verboden worden, ook al zijn veel van haar conservatieve opvattingen wel verbonden aan die van de islam. Recep Tayyip Erdoğan heeft elke verkiezing sinds 2002 gewonnen. Dit heeft hij te danken aan de steun van de arme Turken die op het platteland wonen. Daar heeft het seculiere Turkse nationalisme van Attaturk nooit zo veel aanhang gehad. De meeste stemmers voor de seculiere nationalisten komen uit de grote steden en de toeristische gebieden. Echter op het platteland is men nog diep religieus en dat past goed bij de conservatieve AK partij!

Een dogma binnen het Turkse nationalisme is de ontkenning van de Armeense Genocide uit 1915. Het Ottomaanse Rijk begon deze genocide toen ze de Armeense bevolking van Turkije, wou deporteren naar het zuiden van Syrië tijdens de eerste wereld oorlog. Tijdens de deportatie zorgde Turkse nationalisten voor massieve wreedheden zoals verkrachtingen, executies en martelingen. Volgens westerse schattingen zijn tussen 600.000 en 1.000.000 Armeniërs vermoord. De Turken spreken dit tegen en beweren dat er nooit een genocide plaats vond. Zij zeggen dat maximaal 500.000 Armeniërs en Turken stierven. Binnen Turkije is het taboe om te spreken van een genocide. Wie dat wel durft wordt al snel door Turkse nationalisten als ''verrader'' neergezet!



Nationalistische Turken demonstreren tegen een monument
ter nagedachtenis aan de Armeense Genocide in Almelo!

Strijd, Solidariteit, Socialisme

Strijd, Solidariteit, Socialisme