73 jaar geleden: de aanslag op Leon Trotsky

Op 20 augustus 1940 werd Leon Trotski het slachtoffer van een dodelijke aanslag. Hij werd in zijn eigen huis vermoord met een ijs pikkel. Zijn moordenaar was Ramón Mercader, die in het geheim voor de NKVD werkte. Mercader kreeg de opdracht om Leon Trotsky te doden, die al sinds 1923 oppositie voerde tegen de stalinisten. Hij zocht contact met de Russische revolutionair en beweerde een aanhanger van zijn idealen te zijn. Zo raakte hij ook bevriend met de lijfwachten en kon hij makkelijk Trotsky's huis binnenkomen!

Het verhaal van Leon Trotsky is algemeen bekend. Hij was de leider van het Arbeiders en Boeren Rode Leger van 1918 tot 1925. Hij en Lenin waren het die in november 1917 poogde voor de machtsovername van de Sovjets. Als commandant van het Rode Leger was het de taak van Trotsky om de jonge Sovjet Republiek te beschermen tegen de Witte Legers en een buitenlandse invasiemacht van 200.000 soldaten!


Met het vertrek van de Japanners in juni 1922, had het Rode Leger de burgeroorlog gewonnen. Maar een nieuw gevaar dook op. De Russische Communistische Partij had enorm veel macht gekregen. Haar generaal secretaris was Joseph Stalin, die samen met Grigory Zinoview en Lev Kamenev het roer in handen namen. Sovjet leider Vladimir Lenin was te ziek om actief in de politiek te blijven. Na de oprichting van de Unie van Socialistische Sovjet Republieken verliet Lenin de politiek en trok zich terug!  


Leon Trotsky maakte zich zorgen over de bureaucratisering van de Sovjet-Unie. Stalin, Zinoview en Kamenev deden alles om hem dwars te zitten. Vooral Stalin kon de intellectuele Trotsky niet uitstaan. Veel bolsjewieken hadden een hekel aan mensen die hun hersenen gebruikte. Er heerste zeker een anti-intellectueel klimaat in de Russische Communistische Partij. In 1925 werd Trotsky ontslagen als volkscommissaris van het leger. Grigory Zinoview en Lev Kamenev merkte veel te laat wat hun vriend Stalin werkelijk van plan was. Ze probeerde Stalin nog tegen te werken door met Trotsky de Verenigde Oppositie te stichten, maar het was te laat. Joseph Stalin liet hun in 1927 royeren uit de communistische partij!


Zinoview en Kamenev gingen door de knieën en capituleerde voor Stalin. Maar Trotsky weigerde om zich te voegen als stalinist. In januari 1928 werd hij verbannen naar de Sovjet Republiek Kazachstan. Ondertussen maakte Stalin bekend dat elke kritiek op het almachtige marxisme leninisme een anticommunistische daad was. De stalinisten royeerde iedereen die Stalin en zijn aanhang niet steunde, de meeste aanhangers van Trotsky zouden ook capituleren. Toch zou dat de meesten niet redden, want na 1930 liet Stalin bijna alle voormalige bondgenoten van Trotsky oppakken en opsluiten in de beruchte Goelag kampen!


In februari werd Trotsky verbannen naar Turkije. Daar was hij niet bepaald veilig want veel anticommunistische Russen waren naar het voormalige Ottomaanse Rijk gevlucht. Echter enkele Europeaanse trotskisten boden zich aan als lijfwachten. Hierdoor kreeg hij toch de noodzakelijke bescherming. Trotsky verliet Turkije na vier jaar en vestigde zich eerst in Frankrijk, toen in Noorwegen en uiteindelijk kwam hij in Mexico aan!


Leon Trotsky leefde enkele maanden bij een schilder en zijn vrouw. Maar nadat hij een affaire met de schilders vrouw kreeg, verhuisde Trotsky naar een beschermde villa. Daar leefde hij zwaar beveiligd, want de stalinistische NKVD probeerde hem te doden. Trotsky overleefde enkele aanslagen van NKVD agenten. In augustus 1940 lukte het echter Ramón Mercader om de grootste rivaal van Stalin dodelijk te verwonden. Met een ijs pikkel sloeg hij in op het hoofd van Leon Trotsky. Die was echter niet dood en verzette zich flink. De lijfwachten sloegen Mercader bijna dood als Trotsky hun niet had bevolen om hem in leven te laten!


De hoofdwond was zwaar en ondanks enkele operaties, stierf Leon Trotsky aan te veel bloedverlies. Ramón Mercader werd veroordeeld voor de aanslag op Trotsky. Hij kreeg 20 jaar celstraf en kwam in 1960 vrij. Zijn moeder ontving de Lenin Order van de stalinisten en hijzelf werd een held in de Sovjet-Unie. Na zijn vrijlating ging Ramón Mercader naar Cuba, waar Fidel Castro hem verwelkomde als ''kameraad''. In het jaar 1961 verhuisde de moordenaar naar Moskou, waar hij in 1978 overleed op 65 jarige leeftijd!


Nu is het 73 jaar geleden dat die aanslag plaats vond. De burgerlijke media geeft er weinig aandacht aan. Toch zal Leon Trotsky altijd een belangrijke rol blijven spelen voor alle revolutionair socialisten die strijden voor een socialistische raden-democratie. Zijn ervaringen met het tsarisme en stalinisme, zijn een waardevolle bron voor toekomstige revoluties!



Het graf van de moordenaar
als trotse held van de stalinistische
USSR!

Strijd, Solidariteit, Socialisme

Strijd, Solidariteit, Socialisme